دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
شناسایی زونهای کانیسازی عمیق و زونهای فرسایش یافته با استفاده از آنومالیهای فرکانسی ژئوشیمیایی و مقایسه آن با روش زونالیته
1
16
FA
حسین
مهدیان فر
گروه مهندسی معدن، مجتمع آموزش عالی گناباد
hssn.shahi@gmail.com
10.29252/anm.2020.10682.1366
تمایز زونهای کانیزایی فرسایش یافته از مناطق کانیسازی پنهان یکی از چالشهای مهم در اکتشاف ذخایر معدنی است. روش زونالیته ژئوشیمیایی و مدلهای آلتراسیونی روشهای سنتی هستند که به منظور اکتشاف ذخایر عمیق به ویژه کانیسازیهای مس پورفیری و طلای رگهای مورد استفاده قرار میگیرند. در این مطالعه ابتدا با استفاده از روش فرکتالی عیار-مساحت حد آستانه آنومالی را برای عناصر موثر در محاسبه شاخصهای زونالیته در منطقه تنورچه مورد استفاده قرار گرفته است و در ادامه 4 شاخص مهم زونالیته بر روی دادههای ژئوشیمیایی مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر این روشهای سنتی، با استفاده از تحلیل دادههای ژئوشیمیایی در حوزه فرکانس نیز میتوان به اطلاعات مفیدی در این زمینه دست یافت. با تحلیل آنومالیهای فرکانسی در روش ضرایب فرکانسی عناصر میتوان در خصوص ذخایر عمیق و زونهای فرسایش یافته اظهار نظر نمود. در این مطالعه پتانسیل کانیسازی عمیق در یکی از بخشهای منطقه کانیسازی مس و طلای کاشمر با استفاده از روش ضرایب فرکانسی عناصر مورد بررسی قرار گرفته و نتایج به دست آمده با روش زونالیته و اطلاعات گمانههای اکتشافی عمیق مورد مقایسه قرار گرفته است. روش ضرایب فرکانسی عناصر عدم وجود زون کانیسازی قابل توجه در عمق به ویژه برای عنصر مس را نشان میدهد. نتایج روش ضرایب فرکانسی عناصر بر خلاف روش زونالیته به خوبی به وسیله نتایج حفاریهای عمیق مورد تایید قرار گرفته است.
آنومالی فرکانسی,تبدیل فوریه,کانی سازی پنهان,زون فرسایش یافته,روش فرکتال
https://anm.yazd.ac.ir/article_1830.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1830_effb85d26930d84e337c30247b2fd691.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
بررسی احتمال حضور منابع هیدروکربنی در منطقه خوریان جنوب سمنان با استفاده از روشهای ژئوشیمیایی
17
29
FA
آزاده
حسینی
پردیس علوم و فناوریهای نوین، دانشکده مهندسی نفت، دانشگاه سمنان
azade_hosseini@semnan.ac.ir
محمد حسین
صابری
پردیس علوم و فناوریهای نوین، دانشکده مهندسی نفت، دانشگاه سمنان
mh.saberi@semnan.ac.ir
بهمن
زارع نژاد
دانشکده مهندسی شیمی نفت و گاز، دانشگاه سمنان
bzarenezhad@semnan.ac.ir
10.29252/anm.2019.1633
روشهای ژئوفیزیکی و حفر چاههای اکتشافی در مراحل اولیه مطالعات اکتشاف منابع هیدروکربنی روشهای پر هزینهای محسوب میشوند. از این رو میتوان با استفاده از روشهای ژئوشیمی آلی وجود منابع هیدروکربنی در منطقهای همانند کویر خوریان واقع در جنوب سمنان را مورد تحلیل و بررسی قرار داد. فعالیتهای اکتشافی این منطقه در سال 1306 توسط روسها برای جست و جوی منابع هیدروکربنی آغاز شده است. در مطالعه حاضر تعداد 15 نمونه از خاکهای سطحی به عمق 1 تا 2 متر از این منطقه گرفته شده است. نمونههای سطحی گرفته شده تحت آنالیز پیرولیز راک- اول قرار گرفته است که در این آنالیز نتایج به دست آمده از پیک S<sub>1</sub>، حضور هیدروکربن آزاد را در نمونههای خاک بیان میکند. همچنین آنالیزهای پراش پرتو ایکس و تعیین میزان pH خاک منطقه نیز به عنوان روشهای ژئوشیمی سطحی انجام گرفته است. وجود آلتراسیونهای محیطی در ناحیه مورد مطالعه سبب شده است تا برای پیجویی بیشتر، آنالیزهای ایزوتوپ سولفور و بررسی وجود یون آهن در این منطقه انجام گیرد. نتایج بررسی این مطالعات حاکی از حضور هیدروکربنهای مهاجرت یافته به سطح زمین است، که باعث توسعه تراوشات هیدروکربنی در این منطقه شده است. این موضوع در کنار وجود سیستم هیدروکربنی قم در ایران مرکزی میتواند مبین وجود ذخایر هیدروکربنی در این منطقه باشد.
ژئوشیمی سطحی,تراوشات هیدروکربنی,کویر خوریان,ایزوتوپ سولفور,پیرولیز راک اول
https://anm.yazd.ac.ir/article_1633.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1633_e2bf5be5acc5a7e6270394b74870c91d.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
ارائه مدل ترکیبی حاصل از دو مدل فیزیک سنگ با روش انتگرال فازی سوگنو در یکی از میادین نفتی جنوب غربی ایران
31
52
FA
حمید
صیفی
دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
hm.seifi@gmail.com
بهزاد
تخم چی
دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
tokhmechi@ut.ac.ir
علی
مرادزاده
دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران
a_moradzadeh@ut.ac.ir
10.29252/anm.2019.1631
با به کارگیری مدلهای فیزیک سنگی، شناسائی هرچه دقیقتر مخزن هیدروکربوری امکانپذیر است و به دنبال آن مخاطره اکتشاف و تولید نفت و گاز به میزان قابلتوجهی کاهش مییابد. در مطالعه حاضر، سه مدل فیزیک سنگ خود سازگار-گاسمن، شو-پاین و شو-وایت در یک مخزن کربناته نفتی در جنوب غربی ایران در دو چاه هدف مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از روشهای ترکیب اطلاعات انتگرال فازی سوگنو و وزن دهی افزایشی ساده، دو مدل ترکیبی مختص مخزن مورد مطالعه، تهیه و ارائه گردیدند. سرعت موج طولی و برشی با کمک نگارهای چاهی و نوع حفرات حاصل از مقاطع نازک و سیتیاسکن در مخزن مورد مطالعه برآورد و از لحاظ کمی و کیفی مقایسه گردید. نتایج نشان داد که خطای نسبی در تخمین سرعت موج برشی در چاه A و B به ترتیب از 21 درصد به 4 درصد و از 24 درصد به 5/4 درصد رسید. همچنین خطای نسبی در تخمین سرعت موج طولی در چاههای مورد مطالعه از 14 به 5/2 درصد در چاه A و از 21 به 2 درصد در چاه B کاهش یافت. همچنین در بین سه مدل موجود نتایج برآورد شو-وایت و سوگنو در تخمین سرعتهای طولی و برشی در چاه A به ترتیب از کمترین(79 و 81) و بیشترین ضریب همبستگی (99 و 98) با داده واقعی برخوردار بودند. در واقع نتایج به دست آمده از سه مدل فیزیک سنگی و مدلهای ترکیبی بیانگرآن است که مدل ترکیب شده با روش سوگنو بهترین برآورد را ارائه نموده است.
ترکیب اطلاعات,سرعت موج طولی و برشی,مدل خود سازگار-گاسمن,مدل شو-پاین,مدل شو-وایت,مدل وزن دهی افزایشی ساده و مخازن کربناته
https://anm.yazd.ac.ir/article_1631.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1631_2f5a82e4922340ab363a8cdc3ad1203a.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
بررسی برش سنگ گرانیت توسط جت آب به کمک روش هیدرودینامیک ذرات هموار
53
63
FA
ندا
اسدی آقبلاغی
دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه یزد
n.asadi.ag@gmail.com
علیرضا
شفیعی
دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه یزد
arshafiei@yazd.ac.ir
10.29252/anm.2020.11204.1372
یکی از پیشرفتهترین روشهای برش مواد، برش باجت آب است. که به دلیل مزایای آن نسبت به سایر روشهای برش در سالهای اخیر کاربرد گستردهای داشته است. برش با جت آب زیرمجموعه ای از مسائل اندرکنش سیال و سازه است که در آن جریان آب به مرزهای سنگ نیرو وارد کرده و این نیرو باعث تغییر شکل سنگ در ناحیه برخورد میشود. برای بررسی دقیق این مسئله شرایط مرزی آب و سنگ باید کوپل شوند تا بتوان رفتار صحیح ناحیه برخورد را بدست آورد که مهمترین و پیچیدهترین بخش شبیهسازی به روشهای تئوری، تجربی و عددی است. در این تحقیق از روش هیدرودینامیک ذرات هموار که روشی عددی، ذرهای ،لاگرانژی و بدون شبکه است برای تحلیل رفتار آب و گرانیت استفاده شده است. بدین منظور ابتدا معادلات حاکم بر مسئله با استفاده از این روش گسستهسازی شده و به کمک الگوریتم محاسباتی پیش بینی تصحیح، برنامه به زبان فرترن کدنویسی شده است. با استفاده از الگوریتم بیان شده ، برخورد دوبعدی جت آب و سنگ و رفتار شکست سنگ شبیهسازی شده است. با این روش میتوان عمق و پهنای برش در سرعتهای مختلف جت آب و سرعت بهینه برش سنگ را تعیین کرد. نتایج حاصل از شبیهسازی دارای دقت قابل قبولی در مقایسه با نتایج تجربی است و نشان میدهد که روش هیدرودینامیک ذرات هموار را میتوان به عنوان یک روش مناسب برای تحلیل برش سنگ با جت آب استفاده کرد.
جت آب,روش هیدرودینامیک ذرات هموار,عمق برش,پهنای برش,سنگ ترد
https://anm.yazd.ac.ir/article_1880.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1880_fe61dfb2e46920603c35f0b909653aa5.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
تعیین موثرترین نگارهای پتروفیزیکی برای تعیین گونههای سنگی یک سازند مخزنی آواری با روش های خوشه بندی
65
77
FA
گلناز
جوزانی کهن
0000-0002-5920-0424
دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران
gjkohan@ut.ac.ir
علیرضا
سیفان
دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران
e.alirezaseyfan@gmail.com
10.29252/anm.2020.11985.1388
تجزیه و تحلیل خوشهای دادههای پتروفیزیکی به عنوان روشی خودکار و سریع برای تعیین گروههای سنگی موجود در مخازن ماسهسنگی به کار می رود و از این رو در مطالعات تعیین کیفیت مخازن به عنوان یک روش کاربردی مورد استفاده قرار میگیرد. انتخاب نگارهای مناسب با توجه به نوع محیط مورد مطالعه، اهمیت ویژهای در فرآیند خوشهبندی، تعیین سنگشناسی و نتیجهگیری در مورد کیفیت مخزن مییابد. در این پژوهش به منظور شناسایی و تعیین موثرترین نگارها در روش خوشهبندی دو مرحلهای و میانگین k، با استفاده از آنالیز حساسیت از میان کل نگارهای رانده شده در یک مخزن آواری در شمال شرق کشور یعنی نگارهای GR, LLD, LLS, MSFL, DT, URAN, THOR, POTA, CALI, NPHI, RHOB پنج نگار GR, LLD, LLS, NPHI, RHOB را به عنوان موثرترین نگارها در خوشهبندی دو مرحلهای در این سازند معرفی نمود. نگارهای حاصل از کاربرد روش دو مرحلهای، همخوانی قابل قبولی با خروجیهای روش میانگین k نشان داد. هر دو روش خوشهبندی، تطابق قابل قبولی با روشهای تعیین سنگشناسی با استفاده از تلفیق نگارهای پتروفیزیکی و کانیشناسی به روش پراش پرتوی ایکس (XRD) نشان دادند. براساس نتایج خوشهبندی، سازند ماسهسنگی مورد مطالعه به ضخامت 222 متر به سه گروه سنگشناسی شامل ماسه کربناتی-انیدریتی، ماسه شیلی و ماسه تمیز به ترتیب با ضخامتهای 4/44، 26/73 و 34/104 متر تشخیص داده شد که در این میان کیفیت مخزنی ماسه تمیز با توجه به میانگین تخلخل در این بخش از سایر زیربخشها مناسبتر است.
دادههای چاهپیمایی,خوشهبندی,سنگشناسی
https://anm.yazd.ac.ir/article_1703.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1703_b57db82dd80d6ce38a1a9061c02cf4f1.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
ارزیابی توان هیدروکربنزایی سنگ مادر سرگلو در گستره جنوب غرب ایران و شمال غرب خلیج فارس
79
89
FA
احسان
حسینی
دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد
ehosseiny@yazd.ac.ir
صادق
براتی بلداجی
دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد
sadeghbaratiboldaji1850s@gmail.com
10.29252/anm.2020.14351.1451
سازند سرگلو با سن ژوراسیک میانی در جنوب غرب ایران، شامل شیلهای خاکستری و آهکهای رسی نازک لایه است. خصوصیات سنگشناسی، پتروفیزیکی و ژئوشیمیایی، این سازند را به عنوان یک سنگ مادر محتمل در جنوب غرب ایران مطرح میکند. پژوهش حاضر به بررسی توان هیدروکربنزایی سازند سرگلو و چگونگی توزیع کمیت، کیفیت و بلوغ مواد آلی آن در نواحی لرستان، دشت آبادان، فروافتادگی دزفول و شمال غرب خلیج فارس میپردازد. بدین منظور، اطلاعات پیرولیز راکاول 365 نمونه به همراه انعکاس ویترینایت 31 نمونه از 16 میدان و رخنمون مختلف مورد ارزیابی ژئوشیمیایی قرار گرفت. پارامترهای ژئوشیمیایی، توان هیدروکربنزایی بسیار خوبی را برای سازند سرگلو در گذشته و اکنون در نواحی مختلف منطقه مورد مطالعه بیان میکنند. بالاترین کربن آلی کل و شاخص هیدروژن مربوط به شرق حوضه لرستان است و به سمت غرب حوضه لرستان و جنوب منطقه مورد مطالعه از این مقادیر کاسته میشود. این روند دقیقاً عکس روند بلوغ این سازند در منطقه مورد مطالعه است. سازند سرگلو در قسمت شرقی حوضه لرستان نابالغ یا در اوایل بلوغ است و به سمت غرب و جنوب غرب بلوغ افزایش یافته است. این سازند در غرب حوضه لرستان در اواخر پنجره نفتی یا اوایل پنجره گازی، و در فروافتادگی دزفول و دشت آبادان، در اوج یا اواخر پنجره نفتی قرار دارد.
انعکاس ویترینایت,پتانسیل هیدروکربنزایی,پیرولیز راکاول,سازند سرگلو,سنگ مادر
https://anm.yazd.ac.ir/article_1831.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1831_ccd7a74853f6196981e2a481014e554d.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
بررسی تاثیر گرانروی بر عملکرد جداکننده دو مرحلهای گریز از مرکز با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی
91
106
FA
محسن
آقایی
دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد
aghaei.m.mohsen@gmail.com
رضا
دهقان
دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد
rdehghans@yazd.ac.ir
علی اکبر
دهقان
دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه یزد
adehghan@yazd.ac.ir
حجت
نادری
دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد
naderi@yazd.ac.ir
10.29252/anm.2019.12439.1406
جداکنندههای دو مرحلهای گریز از مرکز، جدیدترین نسل جداکنندههای ثقلی مورد استفاده در پرعیارسازی و جدایش مواد معدنی هستند. رفتار و الگوی جریان در این جداکنندهها بسیار پیچیده است. یکی از پارامترهای کلیدی موثر بر عملکرد و کارایی جداکنندههای دو مرحلهای گریز از مرکز، گرانروی سیال ورودی به جداکننده است. در این مطالعه، به منظور بررسی اثر گرانروی و چگالی سیال بر عملکرد و میدان جریان داخل یک جداکننده دو مرحلهای گریز از مرکز، از رویکرد دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) و مدل فاز مجزا (DPM) استفاده شد. به همین منظور، مدلهای حجم سیال و تنش رینولدز به ترتیب برای شناسایی سطح اشتراک بین هسته هوا و سیال ورودی و آشفتگی مورد استفاده قرار گرفت. با افزایش گرانروی و چگالی سیال، سرعت مماسی داخل جداکننده و حجم هسته هوا کاهش مییابد که منجر به کاهش کارآیی جدایش میشود. همچنین به دلیل افزایش مقاومت سیال، بازیابی واسطه در جریان شناور افزایش مییابد. با افزایش گرانروی سیال از <sup>3-</sup>10×1 به <sup>3-</sup>10×09/3 پاسکال ثانیه، مقدار بازیابی واسطه در مراحل اول و دوم جداکننده به ترتیب 56 و 24 درصد افزایش مییابد، حجم هسته هوا به ترتیب 39 و 30 درصد کاهش مییابد و خطای احتمال (Ep) نیز به ترتیب 98 و 131 درصد افزایش مییابد. افزایش سهم ذرات راه یافته به محصول میانی و نیز کاهش دقت جدایش در اثر افزایش گرانروی سیال از نتایج برجسته تحقیق حاضر بود که با استفاده از ردیابی ذرات فاز گسسته مشاهده شد.
جداکننده دو مرحله ای گریز از مرکز,مدل تنش رینولدر,هسته هوا,دینامیک سیالات محاسباتی,مدل فاز مجزا
https://anm.yazd.ac.ir/article_1645.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1645_c68c46252a01648e1338feb90ef0e958.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
مطالعه اثر نرخ تنشهای برجا بر پایداری چاه قائم با استفاده از روش المان مجزا- شبکه شکستگیهای مجزا: مطالعه موردی یکی از چاههای خلیجفارس
107
132
FA
محمد
کمیلیان
دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
komaylian@aut.ac.ir
امید
سعیدی
اداره زمین شناسی، شرکت نفت فلات قاره، تهران
o.saeidi@yahoo.com
مهدی
رهبر
اداره زمین شناسی، شرکت نفت فلات قاره، تهران
rahbarmahdi@gmail.com
10.29252/anm.2019.12218.1400
ناپایداری چاه و هرزروی سیال حفاری در سازندهای دارای شکستگی یکی از مسائل عمده در حفاریهای عمیق است. بررسی اثر حضور شکستگیها بر مکانیزمهای ناپایداری چاه و هرزروی سیال حفاری اهمیت ویژهای در تعیین یک الگوی حفاری کارآمد دارد. در این مقاله به منظور ارزیابی پایداری چاه قائم و همچنین بررسی هرزروی سیال حفاری، شبیهسازی سهبعدی یک چاه در یکی از میدانهای نفتی خلیج فارس ارائه شده است. شبیهسازی شرایط هیدرومکانیکی این چاه و پیادهسازی شکستگیهای منطقه به ترتیب با استفاده از روش المان مجزا و شبکه شکستگیهای مجزا انجام شده است. به منظور اعتبارسنجی مدل ارزیابی پایداری، از معیار بیشترین جابجایی مجاز، میانگین شعاع زون شکست پلاستیک و لاگ کالیپر، استفاده شده است. ارزیابی پایداری اولیه مدل نشان داد که در عمق منتسب به سازند کژدمی، چاه در یک وضعیت ناپایدار قرار دارد. به منظور بررسی مکانیزمهای هیدرومکانیکی چاه در سازند دارای شکستگی، تزریق سیال حفاری با گرانروی 08/1 سانتیپوآز و نرخ 25 بشکه بر ساعت انجام شد. لغزش در امتداد شکستگیها، جابجایی برشی و حجم سیال هرزروی به عنوان پارامترهای موردبررسی تعیینشده است. اثر نسبت تنشهای برجا ( ) بر وضعیت پایداری و هرزروی سیال حفاری در امتداد شکستگیها برای شش سناریو متفاوت بررسی شد. با افزایش نسبت تنشهای برجا و در حالت ناهمسانگرد (2 =)، جابجایی برشی و لغزش در امتداد ناپیوستگی افزایش یافت. در این حالت برای نرخ تزریق سیال حفاری 25 بشکه بر ساعت، فشار سیال در امتداد شکستگیها کاهش پیدا میکند. بررسی پارامتری مدل برای پنج نرخ تزریق متفاوت از 5 تا 25 بشکه بر ساعت نشان داد که برای نسبت تنشهای (06/1 =)، گسترش سیال در محدوده شکستگیها بیشتر خواهد شد. همچنین شکستهای کششی و جابجایی برشی در نرخهای تزریق پایین، کاهش یافت. برای نرخ تزریق 5 بشکه بر ساعت، فشار سیال در امتداد شکستگی در مقایسه با سایر نرخهای تزریق، بیشتر خواهد بود. این مسئله بر اساس کاهش جابجایی برشی در نرخهای تزریق سیال پایینتر و گسترش کمتر سیال در فضای بین شکستگیها است.
تنشهای برجا,هرزروی سیال,پایداری چاه,روش المان مجزا,شبکه ناپیوستگیهای مجزا,مدلسازی هیدرومکانیکی
https://anm.yazd.ac.ir/article_1643.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1643_76409d71214257950c241f86b7848991.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
بهینهسازی توالی استخراج کارگاههای معادن زیرزمینی با استفاده از مدلسازی ریاضی و برنامهریزی عدد صحیح
133
143
FA
فرزاد
ستوده
دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
farzad.sotoudeh@gmail.com
محمد
عطایی
0000-0002-7016-8170
دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
ataei@shahroodut.ac.ir
رضا
خالوکاکایی
دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
r_kakaie@shahroodut.ac.ir
10.29252/anm.2019.8194.1284
<strong>برنامهریزی تولید، مهمترین و تأثیرگذارترین موضوع در طراحی و ارزیابی اقتصادی معادن روباز و زیرزمینی است. هدف از برنامهریزی تولید معادن، زمانبندی و تعیین توالی فعالیتهای معدنکاری با در نظر گرفتن محدودیتهای فنی و استخراجی به منظور دستیابی به یکی از اهداف بیشینهسازی سود یا ارزش خالص فعلی (</strong><strong>NPV</strong><strong>)، میزان استخراج کانسنگ از ذخیره و عمر معدن است. بهینهسازی برنامهریزی تولید معادن زیرزمینی که برای تعیین توالی کارگاههای استخراج به کار میرود، به دلیل پیچیده بودن تصمیمگیریها و تعامل بین محدودیتهای موجود، کاری دشوار است. از آنجا که تکنیکهای برنامهریزی ریاضی قادر به حل مسائل پیچیده و چند محدودیتی هستند، میتواند برای اهداف بهینهسازی به کار گرفته شوند. در این پژوهش، پس از پرداختن به مطالعات پیشین در رابطه با طراحی محدوده و برنامهریزی تولید معادن زیرزمینی، به توضیح گام به گام مدل ارائه شده مبتنی بر برنامهریزی عدد صحیح برای بهینهسازی برنامهریزی تولید، پرداخته شده است. برای اعتبار سنجی مدل ساخته شده، مثالی در نظر گرفته شده است. بدین صورت که، ابتدا، توالی استخراج کارگاهها با استفاده از رویکرد دستی/ معمولی و سپس، با استفاده از مدل ریاضی بسط داده شده در نرمافزار </strong><strong>GAMS/CPLEX</strong><strong>، انجام شده است. ارزش خالص فعلی (</strong><strong>NPV</strong><strong>) به دست آمده از برنامهریزی تولید دستی برابر 211/8 میلیون دلار و با استفاده از مدل ریاضی برابر 331/8 است. به بیان دیگر ارزش خالص فعلی در رویکرد مبتنی بر برنامهریزی ریاضی 46/1 درصد بیشتر از رویکرد دستی و معمولی بوده است که حاکی از قدرت برنامهریزی ریاضی در حل مسائل چند محدودیتی است.</strong>
برنامهریزی تولید,بهینهسازی,معدنکاری زیرزمینی,برنامهریزی عدد صحیح,ارزش خالص فعلی (NPV)
https://anm.yazd.ac.ir/article_1612.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1612_ff6d4aaaf8717b4b8e6bb9905da0940a.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
رتبهبندی نمونههای ژئوشیمیایی به روش آنالیز ویژگی و روشهای VIKOR جهت شناسایی مناطق مستعد کانیزایی
145
158
FA
حمید
گرانیان
گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی بیرجند
h.geranian@birjandut.ac.ir
10.29252/anm.2020.12376.1401
تجزیه نمونههای ژئوشیمیایی برای چندین عنصر و مرتبط بودن موقعیت و وسعت محدوده کانیزایی در یک منطقه اکتشافی با عناصر اصلی، ردیاب و نشانه، باعث برتری تعیین آنومالی مرکب (آنومالی چند عنصره) بر تک عنصره میشود. هدف این پژوهش معرفی روشهای رتبهبندی برای تعیین آنومالیهای ژئوشیمیایی مرکب است. برای این منظور از سه روش رتبهبندی آنالیز ویژگی، VIKOR و FDAHP-VIKOR و 365 نمونه ژئوشیمیایی برداشت شده در کانسار نقره- طلای اپیترمال چاهزرد استفاده شده است. رتبهبندی دادهها در دو مد R و Q انجام شده است. نتایج رتبهبندی در مد R نشان دهنده معیار As به عنوان با اهمیتترین عنصر مرتبط با کانیزایی و عناصر Au، Ag و Sb در جایگاههای بعدی در منطقه مورد مطالعه است. همچنین رتبهبندی نمونههای ژئوشیمیایی نشان میدهد که آنومالی به دست آمده از هر سه روش رتبهبندی مشابه آنومالیهای تجمعی هستند. نتیجه به دست آمده با الگوریتم FDAHP-VIKOR به دلیل مطابقت موقعیت و وسعت محدوده آنومالی رتبهبندی با عناصر اصلی کانیزایی یعنی طلا و نقره و حد وسط بودن وسعت این محدوده نسبت به دو روش دیگر رتبهبندی به عنوان محدوده مستعد کانیزایی معرفی میگردد. محدودهای به وسعت 42/0 کیلومتر مربع برای طراحی شبکه حفاری گمانه در فاز اکتشافی تفصیلی و محدودهای کوچکتر داخل آن با وسعت 10/0 کیلومتر مربع برای طراحی شبکه حفاری چگالتر پیشنهاد میشود. بنابراین روشهای رتبهبندی را میتوان به عنوان روشی جدید برای تعیین آنومالیهای مرکب معرفی کرد.
: آنالیز ویژگی,روش VIKOR,روش FDAHP-VIKOR,نقشه پتانسیل کانیزایی,کانسار چاهزرد
https://anm.yazd.ac.ir/article_1829.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1829_a4109b516474a9ed816625020d8c4b2c.pdf
دانشگاه یزد
روش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن
2251-6565
2676-6795
10
23
2020
07
22
تفسیر بی هنجاری های مغناطیسی و گرانی با استفاده از روش واهمامیخت اویلر تعمیم یافته
159
171
FA
جمال الدین
بنی عامریان
دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته
jamaledin.baniamerian@gmail.com
محمد
رداد
دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
mradad@shahroodut.ac.ir
مهدی
محمدی ویژه
معاونت اکتشاف، سازمان زمین شناسی و اکتشاف مواد معدنی کشور، تهران
mmvizheh@gmail.com
10.29252/anm.2020.13510.1433
در این مقاله روش واهمامیخت اویلر تعمیم یافته برای تفسیر بیهنجاریهای مغناطیسی و گرانی مطالعه و بررسی میشود. این روش با رفع برخی محدودیتهای روش متداول واهمامیخت اویلر برای تخمین همزمان و خودکار عمق، شاخص ساختاری و موقعیت افقی چشمههای میدان پتانسیل به کار میرود. مهمترین محدودیت روش واهمامیخت اویلر، وابستگی غیرخطی شاخص ساختاری و میدان زمینه است که در نتیجه برآورد همزمان این دو مؤلفه را غیرممکن میسازد. به همین دلیل برای حل این معادله ابتدا یک مقدار پیش فرض برای شاخص ساختاری در نظرگرفته شده و نتایج به دست آمده با توجه به معیارهای مختلف ارزیابی میشوند. شاخص ساختاری اشتباه، نتایج نهایی را تحت تاثیر قرار میدهد. در معادلات تعمیم یافته، معادله دیفرانسیل اویلر برای تبدیل هیلبرت میدان و مشتقهای آن حل میشود. از آنجایی که تبدیل هیلبرتِ مقادیر ثابت صفر است، وابستگی خطی شاخص ساختاری و میدان زمینه حذف و در نتیجه محاسبه خودکار شاخص ساختاری ممکن میشود. از طرفی چون تبدیل هیلبرت دارای دو مؤلفه x و y است، تعداد معادلات در هر نقطه و در نتیجه اعتبار جواب آنها افزایش مییابد. در این مقاله ابتدا تئوری روش واهمامیخت اویلر تعمیمیافته به طور مفصل شرح داده میشود، سپس بیهنجاری مغناطیسی تولید شده توسط 18 کره مغناطیسی (دوقطبی مغناطیسی) با ویژگیهای متفاوت با استفاده از این روش مطالعه میشود. در نهایت از این روش برای تفسیر بیهنجاری بوگر گرانی منطقهای در استان کبک کشور کانادا و بیهنجاری مغناطیسی تولید شده توسط سنگهای آذرین در محدوده شهرستان انار واقع در استان کرمان استفاده خواهد شد.
بی هنجاری گرانی,بی هنجاری مغناطیسی,تخمین عمق,شاخص ساختاری,واهمامیخت اویلر تعمیم یافته
https://anm.yazd.ac.ir/article_1878.html
https://anm.yazd.ac.ir/article_1878_832dc9b15cfb95509fa5d97d922dbe87.pdf