دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65654720140723The appropriate support system assessment & selection for tunnel using LA methodارزیابی و انتخاب سیستم نگهداری تونل با استفاده از روش تخصیص خطی18535FAرامینرفیعیدانشگاه شاهرودمحمدعطاییدانشگاه شاهرودسید محمد اسماعیلجلالیدانشگاه شاهرودمحمدحیاتیاستادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه لرستانJournal Article20120819Select a support system of tunnels has an important role safety and economic status. This choice usually based on experience of designer engineers. But the question is always whether the best choice has been done?. In this study, Linear Assignment (LA) as the one of the most important method of multiple Attribute decision making (MADM), to select optimum support system of tunnels has been used. In this way the tunnel support system selection as a multi attribute decision making has been considered and the criteria for selection optimum support system include: support cost, safety factor, applicability, time installation, displacement and capable of mechanization. For this purpose, first, using the finite difference numerical method) FLAC<em><sup>2D</sup></em> (, various support systems based on technical parameters and stability of the tunnel has been identified. Then based on considered criteria, using the aforementioned optimum support system has been selected.از مهمترین فاکتورهایی که نقش اساسی در توجیه فنی، اقتصادی و ایمنی سازههای زیرزمینی و خصوصاً تونلها دارد انتخاب سیستم نگهداری مناسب است. پارامترها و معیارهای متعددی در انتخاب سیستم نگهداری برای یک فضای زیرزمینی دخیل هستند اما غالباً این انتخاب بر اساس قضاوتهای مهندسی و تجربه طراحان انجام میگیرد که امکان بروز خطا و در نتیجه عدم انتخاب سیستم نگهداری مناسب را در پی خواهد داشت. لذا در این تحقیق از روش تخصیص خطی که از جمله مهمترین و قویترین روشهای تصمیمگیری چند شاخصه است برای انتخاب سیستم نگهداری بهینه تونل انتقال آب بهشتآباد استفاده شده است برای این منظور ابتدا، ضمن شناسایی سیستمهای نگهداری گوناگون (گزینهها) بر اساس پارامترهای فنی، با استفاده از روش عددی تفاضل محدود (FLAC<sup>2D</sup>) پایداری تونل برای هر کدام از گزینهها بررسی شده است. در ادامه با محاسبه و تخمین هر کدام از معیارهای هزینه، ضریب اطمینان، کارایی، زمان نصب، جابهجایی و قابلیت مکانیزاسیون، برای گزینههای مورد نظر، با استفاده از روش تخصیص خطی از میان شش سیستم نگهداری، پیچ سنگهای تزریقی به طول 3 متر و به فواصل 5/1× 5/1 متر همراه با 10 سانتیمتر شاتکریت، بهعنوان سیستم نگهداری مناسب انتخاب شده است.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65654720140723Prediction of Peak strength of transversely isotropic rocks by using distinct element methodپیشبینی مقاومت فشاری سنگ دارای همسانگردی عرضی با استفاده از روش المان مجزا916536FAفاطمهعزیزیانکارشناس ارشد مکانیک سنگ، بخش مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرسعبدالهادیقزوینیاندانشیار، بخش مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرسمحمودبهنیااستادیار، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهانJournal Article20130519The most common feature of the sedimentary and metamorphic rocks is anisotropy playing a significant role in behaviour of this type of rocks under applied forces. Therefore many experimental investigations are done to consider the influence of anisotropy on mechanical behaviour and peak strength of these rocks. Numerical method and especially Distinct Element Method (DEM) can be used to simulate brittle failure of rocks under uniaxial and triaxial loading. In this study the mechanical behaviour of a transversely isotropic rock is investigated by PFC code. Thus, samples with varying bedding angle (from 0 to 90 degree) are loaded under different confining pressures. Comparison of numerical and experimental results revealed that PFC is an efficient tool for simulation of failure behaviour of transversely isotropic rocks. Also it’s indicated that the peak strength of transversely isotopic rock is varied by anisotropy orientation; then, a model is suggested to predict the peak strength of transversely isotropic rocks.ناهمسانگردی یکی از مهمترین ویژگیهای سنگهای رسوبی و دگرگونی است که نقش تعیینکنندهای در تعیین رفتار این نوع سنگها تحت بارهای وارده بر آنها ایفا میکند. به همین منظور مطالعات آزمایشگاهی گستردهای باهدف بررسی تأثیر ناهمسانگردی بر رفتار مکانیکی و مقاومت نهایی چنین سنگهایی انجام شده است. با توجه به قابلیتهای موجود در روشهای عددی با مبنای المان مجزا در مدلسازی فرآیند شکست نمونههای دارای ناهمسانگردی و همچنین توانایی این روشها در رفتار نگاری شکست سنگها تحت فشارهای تکمحوره و سهمحوره، در این تحقیق با استفاده از نرمافزار PFC رفتار سنگ دارای همسانگردی عرضی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا نمونههایی با زاویههای مختلف لایهبندی (از 0 تا 90 درجه) با استفاده از نرمافزار PFC مدل و تحت فشارهای همهجانبهی مختلف بارگذاری گردیدند. نتایج نشان داد که روش المان مجزا دارای قابلیت بالایی در مدلسازی همسانگردی عرضی است که مقایسه نتایج حاصله با نتایج آزمایشگاهی نیز این مطلب را تأیید مینماید. نتایج حاصله نشان میدهد که مقاومت حداکثر سنگ به جهت صفحهی ناهمسانگردی بستگی داشته که در همین راستا مدلی برای پیشبینی مقاومت فشاری حداکثر نمونههای دارای همسانگردی عرضی پیشنهاد شده است.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65654720140723Design of ventilation system and selection of proper duct in development tunnel of eastern panel No.3 in mechanized mine No.1 of Parvadeh in Tabas coal mineطراحی سیستم تهویه حین حفاری و انتخاب لوله تهویه مناسب در تونل آمادهسازی پانل 3 شرقی معدن 1 مکانیزه پروده طبس1725537FAمحمدامینزارعی درمیانکارشناسی ارشد مهندسی معدن، گروه مهندسی معدن، دانشگاه بیرجندمحمدجوانشیر گیواستادیار، گروه مهندسی معدن، دانشگاه بیرجندفرهنگسرشکیدانشیار، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه شاهرودJournal Article20140121Ventilation is One of the vital issues in advancing tunnels of mine network, including mine No.1 of Parvadeh, because the various pollutants especially dusts and blasting gases are concentrated in the face which should be directed to the outside of tunnel. To provide a ventilation system in advancing tunnels, at first, the air flow quantity has to be calculated in viewpoints of fire damp, dusts, blasting gases(if needed) and respiration and then the maximum amount must be considered as a base for ventilation design. In order to ventilate the tunnel face with cross section area of 15 m<sup>2</sup>, the calculated air quantity is 6.75 m<sup>3</sup>/s. In addition, to perform the auxiliary ventilation, three duct types were compared which variance analysis proved that the duct with 900 mm in diameter had a significant effect on static pressure drop in probability level of 5%. Finally, to circulate the required air, different fans were studied and it was found that the blowing fan with rate of 12 m<sup>3</sup>/s and pressure of 7.4 kPa is suitable for ventilation of advancing tunnel in the mine.یکی از مسائل مهمتونلهای آمادهسازی شبکه معدن و از آن جمله معدن 1 پروده، تهویه آن ضمن حفاری است. زیرا به هنگام حفر، آلایندههای مختلف بهویژه گردوغبار و گازهای حاصل از آتشباری(درصورت نیاز)، در جبهه کار تونل تجمع مییابند که باید به بیرون تونل هدایت شوند. بهمنظور طراحی سیستم تهویه تونلهای پیشروی، ابتدا باید شدت جریان هوای لازم بهمنظوررقیق کردن گاز زغال، گازهای حاصل از آتشباری، برطرف کردن گردوغبار و تنفس افراد، محاسبه شده و بزرگترین آنها مبنای طراحی قرار گیرد. شدت جریان برای جبهه کار تونل با سطح مقطع 15مترمربع برابر6/75 مترمکعب بر ثانیه محاسبه و بهمنظور اجرای طرح تهویه، سه نوع لوله برای طراحی پیشروی مقایسه شد که نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه قطر لوله در اندازه 900 میلیمتر، در سطح احتمال 5 درصد تأثیرمعنیداری بر افت فشار استاتیکی داشته است. سرانجام برای به جریان انداختن هوای مورد نیاز، بادبزنهای متفاوتی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که فن دهشی با شدت جریان 12 مترمکعب بر ثانیه و فشار 7/4 کیلو پاسکال برای سیستم تهویه تونل آمادهسازی مناسب است.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65654720140723Reduction to the pole of magnetic anomaly using Taylor’s series expansion with case study in Siriz Iron ore mineتبدیل به قطب آنومالیهای مغناطیسی با استفاده از بسط سری تیلور با مطالعه موردی در معدن سنگ آهن سیریز کرمان2733538FAکمالعلمداراستادیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزداحمدمعدنچیمربی، مجتمع دانشگاهی آمایش و پدافند غیر عامل، دانشگاه صنعتی مالک اشترJournal Article20140117Due to dipolar nature of magnetic anomaly, symmetric causative magnetic bodies located anywhere other than magnetic poles produce asymmetric anomaly, which causes complicated interpretation. Using RTP technique these asymmetric anomalies are converted to that are observed in magnetic poles. This technique is usually utilized in the frequency domain in which induces noise in dataset. Other limitation is restricting the application of the algorithm to regions with constant geomagnetic inclination and declination. Various algorithms have been devised to solve this problem. In this regard, the method based on Taylor’s series expansion of RTP data in mean value of inclination and declination in studied area has been devised. This method has been applied on magnetic data from Siriz Iron ore mine and their results are compared to the frequency domain RTP.به خاطر ماهیت دو قطبیآنومالیهای مغناطیسی تودههای مولد آنومالی مغناطیسی با پارامترهای متقارن به غیراز قطبین مغناطیسی در محلهای دیگر آنومالیهای مغناطیسی نامتقارن تولید میکنندکه تفسیر این آنومالیها دشوار است. با استفاده از تکنیک تبدیل به قطب میتوان اینمحدودیت را برطرف کرد و آنومالی برداشت شده در هر موقعیتی را به آنومالی اندازهگیری شده در قطبین مغناطیسی تبدیل کرد. این روش معمولاً در حوزه فرکانس صورت میگیردکه باعث القاء نویزبه دادهها خواهد شد. محدودیت دیگر این روش لزوم ثابت بودن زاویه میل وانحراف بردار مغناطیسی در چهارگوشمورد بررسی است. الگوریتمهای زیادی برای حل این مشکل ارائه شده است. روشی که در ایننوشته ارائه میشود بر اساس بسط سری تیلور تبدیل به قطب حول میانگین زاویه میل و انحراف بردار مغناطیس در محدوده برداشت است. این روش بر روی دادههای مغناطیسیمعدن سنگ آهن سیریز استان کرمان به کاربرده شده و نتایج با آن با تبدیل به قطب درحوزه فرکانس مقایسه شده است.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65654720140723Calibration of tensile strength of a rock model in PFC2D by using distribution function of micro-cracks and clumping methodکالیبراسیون مقاومت کششی مدل سنگ در نرمافزار PFC2D با استفاده از تابع توزیع ریزترک و روش کلامپ3549539FAمرتضیاحمدیدانشیار، بخش مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرس3272 0408 0003 0000علیاصغرصفریدانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک سنگ، بخش مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرسکامرانگشتاسبیدانشیار، بخش مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرسJournal Article20130621Ability of discrete element method to simulate initiation and propagation of cracks enables researchers to investigate different topics in the field of fracture mechanics, which is not possible with using finite element and boundary element methods. Study of micro-cracks and failure threshold in rocks with high compression strength help better understanding of brittle behavior under real conditions. PFC2D is based on discrete element method and its special features in modeling the propagation of cracks are compared with other numerical methods. The problems which researchers are faced with this software are mismatch in tensile strength and failure mode of numerical modeling in real samples with high compression strength. In this study, experimental results were used to calibrate numerical models. Petrographic thin sections and cubic samples of granite were prepared for SEM studies. Necessary information about the grain distribution and distribution of micro-cracks in rock samples with microscopic studies were obtained for using in numerical model. In addition, in this study, a clumping method was used. The clumps size is controlled by known influence radius to achieve correct failure pattern of models in accordance with lab samples. Using this type of clumping, showed that ratio of tensile to compressive strength decreases from a mount of 0.5 (without clumping) to less than 0.1 and the tensile strength in numerical models were almost equal to lab samples in high compressive strength.توانایی روش المان مجزا برای شبیهسازی شروع و گسترش ترک محققان را قادر ساخته تا مطالب مختلفی را در زمینه مکانیزم شکست در سنگها بررسی کنند که با استفاده از روشهای المان محدود و المان مرزی امکانپذیر نیست. بررسی تعداد میکروترکها و آستانه شکست در سنگها به فهم بهتر رفتار سنگهای شکننده تحت شرایط واقعی کمک میکند. نرمافزار PFC2Dبر اساس روش المان مجزا بوده و قابلیت ویژه آن در مدلسازی گسترش ترک نسبت به دیگر روشهای عددی است. مشکلی که محققان در مدلسازی با این نرمافزار مواجه هستند، عدم تطابق مقاومت کششی مدل عددی و الگوی شکست آن با نمونه واقعی با مقاومت فشارشی بالا است. در این تحقیق از نتایج آزمایشگاهی برای کالیبراسیون مدلهای عددی استفاده شد. از نمونه سنگ گرانیت مقاطع نازک پتروگرافی و نمونههایی نیز برای انجام مطالعات SEMتهیه شد. اطلاعات لازم در مورد توزیع دانهبندی و توزیع ریزترکها در این نمونه سنگ با انجام مطالعات میکروسکوپی برای استفاده در مدلهای عددی به دست آمد. علاوه بر این در این تحقیق برای دستیابی به الگوی شکست صحیح مدلها مطابق با نمونههای آزمایشگاهی، از روشی که در آن اندازه کلامپها بهوسیله یک شعاع تأثیر معلوم کنترل میشود، استفاده شد. استفاده از این نوع کلامپها مشخص نمود که نسبت مقاومت کششی به فشارشی بهدستآمده از آزمایشهای تکمحوره و کشش از مقدار 5/0 (در حالت بدون کلامپ) به مقدار کمتر از 1/0 کاهش یافته و مقدار مقاومت کششی در نمونههای آزمایشگاهی با مقاومت فشارشی بالا تقریباً با مدلهای عددی برابر میشود.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65654720140723Evaluation of geological and geochemical exploration data of Alishar copper index and determination of its mineralization typeارزیابی دادههای زمینشناسی- ژئوشیمی اکتشافی اندیس مس علیشار جهت تعیین الگو و تیپ کانهزایی5168540FAمرضیهقایدامینی هارونیکارشناسی ارشد زمینشناسی اقتصادی، گروه زمین شناسی، دانشگاه اصفهانهاشمباقریاستادیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه اصفهانهوشنگاسدی هارونیاستادیار، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهاناحمدرضامختاریاستادیار دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهانفریماهآیتیاستادیار، گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، ج.ا.ایرانJournal Article20150621Alishar index with high potential to Cu-Au mineralization is located in Urumieh-Dokhtar magmatic belt and in Arak province. Geological units of the area consists mainly of andesitic, Trachyandesitic-basaltic andesite lava, andesite to basaltic andesite tuff and rhyolitic to dacitic tuff which is affected by hydrothermal solutions so the igneous rock units display some kinds of alterations such as phyllic, propylitic, argilic and silicic alterations as well as iron oxide (hematite, goethite) and copper mineralization. Plentiful silicified and mineralized veins and veinlets is a favorable environment for gold mineralization. High correlation between Cu and Fe can be explained by the presence of chalcopyrite and correlation between Au, As and Bi are attributed to substitutions in Cu, Bi minerals and arsenopyrite. Multivariate statistical analyses have demonstrated three stages in mineralization in the area. The first stage shows: Cu, Au, Ag, Bi, Mn, Co and Zn; the second stage includes: Fe, Sb and the last stage comprises as, Cd and Mo enrichment. The evidences comprising host rock composition, ore minerals, alteration types, tectonic regime, geochemical analysis results and high correlation between Fe, Cu and Au and also elevation in concentration of these elements demonstrates that Alishar mineralization is similar to IOCG.اندیس مس علیشار با پتانسیل بالای مس- طلا در استان مرکزی و کمربند ارومیه دختر قرار دارد. واحدهای زمینشناسی منطقه شامل گدازه آندزیتی، تراکی آندزیتی - آندزیتی بازالتی، توف آندزیتی - آندزیتی بازالتی و توف ریولیتی - داسیتی است. دگرسانیهای هیدروترمال همچون فیلیک، پروپیلیتیک، رسی و سیلیسی شدن (سنگهای سیلیسی آهندار برشی شده) حامل اکسیدها و هیدرو اکسیدهای آهن (هماتیتی شدن، گوتیتی شدن) و کانه زایی مس و کم و بیش طلا در این مجموعه به چشم میخورد. همبستگی بالای مس و آهن با حضور کالکوپیریت و همبستگی بالای طلا و آرسنیک و بیسموت، با جانشینی آن در کانیهای سولفیدی مس و بیسموت و آرسنوپیریت تطابق دارد. آنالیز آماری چند متغیره نشان از حضور سه مرحله اصلی کانه زایی در منطقه دارد. اولین مرحله از عناصر مس، طلا، نقره، بیسموت، منگنز، کبالت و روی، مرحله دوم از آهن و آنتیموان و آخرین مرحله از آرسنیک، کادمیوم و مولیبدن غنیشدگی نشان میدهد. ترکیب سنگ میزبان، نوع کانهها و دگرسانیها، محیط تکتونیکی و نتایج ژئوشیمیایی همچون حضور کانههای آهن، مس و طلا، همبستگی بالای این عناصر با یکدیگر و بالا بودن غلظت این عناصر نسبت به سایر عناصر نشان از شباهت این اندیس با کانسارهای IOCGدارد.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-656547201407232-D resistivity inversion using artificial neural network of subsurface pipeline’s dataوارونسازی دادههای دو بعدی مقاومت ویژهی الکتریکی لولههای زیرسطحی به روش شبکهی عصبی مصنوعی6980541FAکاظمملکپور دهکردیدانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزداحمدقربانیاستادیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد0000-0003-0769-5645عبدالحمیدانصاریدانشیار، دانشکده مهندسی معدن و مالورژی، دانشگاه یزدJournal Article20140614Inverting geophysical data due to their nonlinear nature is a very complex process, especially when a very high resolution in low depth is considered. In the past two decades, nonlinear inversion algorithms such as neural networks and genetic algorithms with significant growth for the interpretation of geophysical data have been used. In this study, geophysical inverting subsurface pipeline's data with high resolution is done .Thus, back-propagation network helped us to interpreting two-dimensional resistivity tomography data. Network parameters, including input and output data types, number of layers, number of neurons in each layer, network optimal learning rate, momentum coefficient and their impact on the value of the network error. After 20 iterations the error is reduced to 0.001. Robust pipeline (1000 ohm m) in a homogeneous half- space (100 Ohm m) by dipole-dipole array and one meter electrode spacing was modeled. 36 data sets that contained 207 components, were considered in this study, the 18 data sets in the training phase, 9 data sets in the evaluation phase and other data sets were assigned to a validation phase and the field data sets after the interpretation were compared with conventional inversion method. in this study, Comparing pseudo-sections interpreted by the artificial neural network method and conventional methods showed that although both methods lead to the detection pipeline but the artificial neural network method has a capability to separate two tube in pipelines that perched in 1.2 meter distance from each other and have 32 centimeter diameter and even can offer an approximately estimation of the diameter of the pipelines in pseudo-sections.وارونسازی دادههای ژئوفیزیکی به علت غیرخطی بودن دادهها، فرآیندی بسیار پیچیده است، بخصوص در حالتی که قدرت تفکیک بسیار بالا در عمق نفوذ کم نیز مد نظر باشد. در دو دههی اخیر الگوریتمهای وارونسازی غیرخطی نظیر شبکههای عصبی و الگوریتمهای ژنتیک با رشد قابلتوجهی برای تفسیر دادههای ژئوفیزیکی مورد استفاده قرار گرفتهاند. در این مطالعه وارونسازی دادههای ژئوالکتریکخط لولهی زیرسطحی با قدرت تفکیک بالا انجام شده است. بدین منظور از شبکهی پس انتشار خطا کمک گرفته شد تا دادههای حاصل از برداشت توموگرافی مقاومت ویژهی دوبعدی مورد تفسیر قرار گیرند. پارامترهای شبکه شامل انواع دادههای ورودی و خروجی، تعداد لایهها، تعداد نرونهای موجود در هر لایه، مقادیر بهینهی نرخ یادگیری شبکه، ضریب مومنتوم و میزان تأثیر آنها بر مقدار خطای شبکه خواهد بود. پس از انجام 20 تکرار خطا به 001/0 کاهش مییابد. خط لولهی مقاوم 1000 اهممتری در یک نیم فضای همگن 100 اهممتری توسط آرایش الکترودی دوقطبی-دوقطبی با فاصلهی الکترودی یک متر مدل شده است. 36 دسته دادهی 207 تائی در این مطالعه در نظر گرفته شد، که 18 دسته داده به مرحلهی آموزش، 9 دسته به مرحلهی ارزیابی و 9 دسته نیز به مرحلهی اعتبارسنجی اختصاص داده شد و دادههای صحرائی پس از تفسیر با روش وارونسازی معمول مقایسه شد. مقایسهی مقاطع تفسیر شده توسط روش شبکهی عصبی مصنوعی و روشهای معمول در این مطالعه نشان داد که گرچه هر دو روش به آشکارسازی خط لوله منجر میشوند اما روش شبکهی عصبی این قابلیت را خواهد داشت که جدا از آشکارسازی خط لوله، به تفکیک دو لوله با قطر 32 سانتیمتر در فاصلهی 2/1 متری از یکدیگر بپردازد و حتی میتواند تخمین تقریبی نیز از قطر لوله در شبه مقاطع در اختیار بگذارد.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65654720140723Experimental and Numerical Studies of Effect of Notch Width on Mode-I Fracture Toughness in Thick-walled Cylindrical Specimensمطالعات آزمایشگاهی و عددی در تعیین اثر عرض ترک بر چقرمگی شکست حالت اول نمونههای استوانهای جدار ضخیم8191542FAهوتنسدیفیدانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معدن، گروه مهندسی معدن، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)مهدیحسینیاستادیار، گروه مهندسی معدن، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)Journal Article20141214There are three notch displacement modes including the Mode I or opening mode where the notch displacement is perpendicular to the notch front, Mode II or shear mode where notch dimensions are displaced in the notch plane and the Mode III or tear mode where the notch dimensions are displaced in the notch plane parallel to the notch front. Some application areas of rock fracture mechanics can be listed as hydraulic fracturing, rock blasting, rock cutting, mechanized drilling, rock slope stability and comminution in mineral processing. The aim of the present study was to examine the effect parameter of width on the mode ICritical Stress Intensity Factor (Critical SIF) using a thick-walled hollow cylindrical marly specimen and the oil well environment was simulated in the laboratory. The marly specimens were prepared from the Bangestan formation in southern and southwestern Iran. To perform the tests, two artificial symmetrical notches with certain dimensions were created in specimens with an outer diameter (OD) of 73 mm, an inner diameter (ID) of 25 mm and a height of 150 mm. A triaxial stress was applied on the specimen and the pressure required for the propagation of the artificial notches was measured. Three tests were conducted to investigate the effect of notch width on the mode I Critical SIF. Two finite element software including ABAQUS 6.12 and ANSYS 14 were used for calculating I Critical SIF. Excel and SPSS softwares were used for investigating the effect of notch width on the mode I Critical SIF. By conducting three tests, it was concluded that with an increase of 50 percent of the notch width, mode I Critical SIF decreases 20 percent. Meanwhile, it was found that the mode I Critical SIF linearly decreased with an increase in the notch width.سه حالت جابجایی ترک وجود دارد. حالت اول یا حالت بازشدگی که سطوح ترک در جهت عمود بر سطح ترک جدا میشوند. حالت دوم یا حالت برشی که در این حالت جابجایی وجوه ترک در صفحه ترک ولی عمود بر جبهه ترک است و حالت سوم یا حالت لغزش و پارهشدگی است که در این حالت جابجایی وجوه ترک در صفحه ترک و موازی با جبهه ترک است. برخی از کاربردهای مکانیک شکست سنگ در شکست هیدرولیکی، برش و انفجار در سنگ، حفاری مکانیزه، پایداری شیروانی سنگی و خردایش مواد معدنی است. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر عرض ترک بر روی چقرمگی شکست حالت اول استوانه توخالی جدار ضخیم نمونههای مارنی است که به شکل یک چاه نفت در آزمایشگاه شبیهسازی میشود. نمونههای مارنی از سازند بنگستان واقع در قسمت جنوب و جنوب غربی ایران تهیه شده است. برای انجام آزمایش در نمونههایی به قطر خارجی 73 میلیمتر و قطر داخلی 25 میلیمتر و ارتفاع 150 میلیمتر دو ترک مصنوعی با ابعاد مشخص بهصورت متقارن ایجاد شد. پس از اعمال تنش سه محوری بر روی نمونه ها فشار لازم برای گسیختگی بر روی نمونههای دارای ترکهای مصنوعی اندازه گیری شد. سه آزمایش سه محوری برای بررسی اثر عرض ترک بر روی چقرمگی شکست حالت اول انجام شد. دو نرمافزار اجزای محدود ABAQUS و ANSYSبرای تعیین چقرمگی شکست حالت اول و دو نرمافزارExcelو SPSS برای بررسی تغییرات چقرمگی شکست در اثر تغییر عرض ترک استفاده شد. در نهایت با انجام سه آزمایش این نتیجه حاصل شد که با افزایش 50 درصدی عرض ترک چقرمگی شکست 20 درصد کاهش مییابد. در ضمن با افزایش خطی عرض ترک چقرمگی شکست بهصورت خطی کاهش مییابد.