دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65651120110121Not Definedپتانسیلیابی مواد معدنی با استفاده از پردازشهای آماری دادههای ژئوشیمی اکتشافی (مطالعه موردی: برگه 1:100000 سربیشه)617253FAمحمدرضاشایسته فرمحمدجلالیحسیندهقانیمجتبیتقوایی نژادJournal Article20100817مهمترین مسئله پیش روی مهندسین اکتشاف بعد از اطمینان از صحت و دقت نتایج آنالیز، پردازش دادههای اکتشافی میباشد. زیرا اگر این فرایند با دقت و درست انجام نشود، انتخاب مقدماتی مناطق امید بخش نیز با تردید بالایی انجام شده و ریسک سرمایهگذاری را افزایش میدهد. در این پژوهش تلاش شد تا با تعبیر و تفسیر نتایج آنالیز حاصل از نمونهبرداری سیستماتیک از رسوبات آبراههای از سطح برگه 1:100000 سربیشه، یک الگوی اکتشافی مورد قبول به دست آید. 810 نمونه برداشت شده از این برگه برای 43 عنصر به روش ICP-MS آنالیز شدند. ابتدا عملیات بدست آوردن شاخص غنیشدگی و حذف اثر سنگشناسی با توجه به سنگهای بالادست هر نمونه بر روی دادهها صورت گرفت. بعد از حذف مقادیر سنسورد و خارج از ردیف، توسط تکنیک چند متغیره آماری تحلیل عاملی، 43 عنصر به 11 گروه عاملی تقسیم شده و مناطق ناهنجار شاخص غنی شدگی ژئوشیمیایی برای عناصر مختلف تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پردازش دادهها همراه با تلفیق اطلاعات زمینشناسی منطقه، منجر به کشف حداقل 5 منطقه امیدبخش شد که 20 عنصر، آنومالی قابل توجهی در این زونها نشان دادند. در نهایت با بررسی اهمیت ناهنجاریها، مستعدترین مناطق جهت اکتشافات نیمه تفصیلی ژئوشیمیایی پیشنهاد شد. دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65651120110121Not Definedمطالعه آزمایشگاهی رشد ترک در نمونه های گچی دیسکی برزیلی ترک دار و بررسی تاثیر شیب ترک در رفتار شکست آن1823254FAحسنمیرزایی نصیرآبادمحمودشریعتیرضاکاکاییسیدمحمداسماعیلجلالیJournal Article20100917محیطهای سنگی عموما حاوی ترکهای متعددی بوده و در اکثر موارد این ترکها رفتار مکانیکی آن را کنترل میکنند. در فرآیند رشد ترک، اطلاع از میزان بار منجر به انشعاب ترک، زاویه انشعاب ترک، نوع مود رشد ترک ضروری میباشد. شیب ترک تاثیر قابل توجهی در رفتار شکست محیط ترکدار دارد. در این مقاله با استفاده از مصالح گچی نمونههای دیسکی برزیلی ترکدار با مقادیر مختلف شیب ترک تهیه و تحت بار فشاری قرار گرفته است. برای تمامی نمونهها بار منجر به شکست نمونه، زاویه انشعاب ترکها از نوک ترک اصلی و مود رشد ترکهای جدید ثبت شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که وجود ترک مرکزی با طول یک سوم قطر دیسک، بسته به شیب ترک حدود 60 تا 80 درصد مقاومت نمونه را کاهش میدهد و شیب ترک در میزان کاهش مقاومت تاثیر بسزایی دارد. بر مبنای نتایج بدست آمده، شیب صفر درجه بیشترین مقاومت و شیب 45 درجه کمترین مقاومت را در برابر رشد ترک دارا هستند. همچنین با افزایش شیب ترک میزان زاویه انشعاب ترکهای جدید نسبت به راستای ترک اصلی کاهش مییابددانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65651120110121Evaluation of shear wave velocity prediction by rock physics and artificial neural networks, in one of the south Iranian oil reservoirsتخمین سرعت موج برشی، توسط روابط فیزیک سنگ و شبکههای عصبی مصنوعی، در یکی از میادین هیدروکربوری جنوب ایران2428255FAبهزادمهرگینیحسینمعماریانJournal Article20100917Based on the extensive studies, undoubtedly, the role of the shear wave data in hydrocarbon reservoir evaluation is vital. Using shear wave along with P-wave data often allows us to identify the seismic signatures of lithology, pore fluid type and pore pressure, efficiently. Unfortunately shear wave data is not available in all reservoirs and it is necessary to predict it. This study has done on a well in one of the oil reservoirs in south of Iran that has shear wave velocity measurements. In this study shear wave velocity had predicted by rock physics relations and neural networks and then the results compared with real shear wave velocity measurements. Regression between predicted shear wave velocity by using rock physics relations and measured shear wave velocity is about 0.91, whereas it is about 0.95 by using neural networks. Results confirm that both methods are suitable for predicting shear wave velocity in other wells in this reservoir. بر پایه مطالعات گستردهای که تاکنون صورت گرفته است، بدون تردید، نقش دادههای سرعت موج برشی در ارزیابی مخازن هیدروکربوری حیاتی است. استفاده از اطلاعات سرعت موج برشی، اغلب این امکان را فراهم میسازد که بتوان اثرات لرزهای پارامترهایی چون سنگشناسی، نوع سیال منفذی و فشار منفذی را شناسایی کرد. متاسفانه معمولا دادههای سرعت موج برشی در بسیاری از میادین موجود نیستند و باید آنرا بهتوسط روشهای دیگر برآورد نمود. مطالعه حاضر بر روی یک چاه از یک میدان نفتی در جنوب کشور صورت گرفته که در آن سرعت موج برشی در طول چاه اندازهگیری شده است. در این بررسی، سرعت موج برشی از دو روش روابط فیزیک سنگ و شبکههای عصبی تخمین زده شد و نتایج با مقدار واقعی سرعت موج برشی، که در همان چاه اندازهگیری شده بود، مقایسه گردید. با استفاده از روابط فیزیک سنگ، همبستگی مقادیر تخمینی سرعت موج برشی و مقادیر اندازهگیری شده حدود 91/0 بهدست آمده است. این در حالی است که این همبستگی در صورت استفاده از شبکههای عصبی مصنوعی به حدود 95/0 میرسد. نتایج به دست آمده مناسب بودن استفاده از هر یک از این دو روش را برای تخمین سرعت موج برشی در چاه های دیگر این میدان، تایید میکند.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65651120110121Prediction of induced stress in concrete liner of swellable rocks using Adaptive-Network Based Fuzzy Inference Systemپیش بینی تنش القایی در پوشش بتنی سنگهای مستعد تورم بااستفاده از سیستم استنتاج تطبیقی نرو-فازی2936256FAرامیندوست محمدیدانشگاه زنجانمهدیموسویدانشگاه تهرانJournal Article20100917Concrete liner of excavations in swellable rocks is under time dependent stress. One of the most famous methods for determining the stress is compensation method using flat-jacks. As the first step, measuring pins are cemented on the surface of the concrete lining in an appropriate arrangement on both sides of the planned cut. The distances between the pins are recorded by an accurate displacement sensor. Following the zero measurement, a slot is cut with a diamond-tipped circular saw blade. Hydraulic pressure cell (flat-jack) is inserted into the slot and is connected with a hydraulic pump fitted to a precision manometer. Finally, the flat jack is loaded until the relief-induced deformations are compensated. Since swelling is a time dependent behavior, the stress of liner changes with time. This needs a periodic measurement using heavy pumping device and requires a time consuming process. In this paper, the ability of adaptive network based fuzzy inference system is examined to predict the mentioned stresses. The performed compensation test at Masjed-Soleiman underground power house has been used as an example to illustrate the method. Using this method an engineer is enabled to predict the lining stress by reading the slot closure across a flat jack device.پوشش بتنی تونلهای حفر شده در زمینهای مستعد تورم تحت تنش تابع زمان قرار دارد. یکی از روشهای تعیین مقدار تنش، استفاده از روش جبران و نصب جکهای تخت می باشد. در این روش ابتدا یک جفت پین اندازهگیری بر روی سطح پوشش بتنی در دو طرف محل شکافی که بعدا ایجاد خواهد شد نصب میگردند. فاصله بین این پینها توسط یک جابجاییسنج دقیق ثبت میشود. سپس یک شکاف توسط یک اره مدور الماسهای در محل از پیش تعیین شده مابین دو پین ایجاد میگردد. در اثر این شیار، تنشها در بتن آزاد شده که عموما منجر به همگرایی پینها میشود. سپس یک سلول فشار هیدرولیکی (جک تخت) در داخل شکاف قرار گرفته و به یک پمپ هیدرولیکی وصل میگردد. در نهایت جک تخت بارگذاری شده تا تغییر شکل ایجاد شده به حالت اولیه خود باز گردد و بدین ترتیب تنش القایی در پوشش تعیین می گردد. رفتار متغیر و تابع زمان زمین های نرم در فضاهای زیرزمینی بیانگر این مطلب است که در صورت استفاده از روش جبران، بایستی ابزارهایی مانند پمپ را به صورت دوره ای و در طول سالها به محل مطالعه حمل و زمان زیادی را صرف قرائت نمود. در این تحقیق توانایی سیستم استنتاج تطبیقی نرو-فازی (انفیس) در تخمین آسان و سریع این تنش سنجیده و تایید می شود. آزمایشهای تعیین تنش در پوشش بتنی تونل تهویه مغار نیروگاه سد مسجد سلیمان به عنوان مورد مطالعاتی این تحقیق استفاده شده است. استفاده از این روش، طراح را قادر می سازد تا تنش در پوشش را بوسیله قرائت فاصله بین پین ها پیش بینی نماید.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65651120110121Not Definedپتانسیل یابی کانی سازی مس با استفاده از شبکه عصبی فازی در محیط GIS3745257FAمهدیشبانکارهنادرفتحیان پوردانشگاه صنعتی اصفهانسیدحسنطباطباییJournal Article20100917در علوم مرتبط با زمین به دلیل حضور عدم قطعیت بسیار بالا که خود نتیجه پدیده های گوناگون و گاهی ناشناخته زمین شناسی در یک منطقه می باشد، استفاده از مدل هیبریدی نروفازی در علوم زمین به این دلیل که، این مدل تلفیقی از دانش و داده می باشد، بسیار مناسب است. در این مطالعه منطقه نائین- کاشان که بخشی از کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر می باشد و تعداد زیادی کانسارهای فلزی و غیرفلزی را در خود جای داده، به عنوان منطقه هدف در نظر گرفته شده است. این منطقه از لحاظ زمین شناسی، دورسنجی و ژئوفیزیک هوابردی با هدف پتانسیل کانسار مس مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه این بررسی ها تهیه هفت لایه اطلاعاتی می باشد که در سه دسته ی، آلتراسیون ها، زمین شناسی و ساختاری قرار گرفته اند. سپس تلفیق اطلاعات بوسیله روش شبکه عصبی- فازی انجام شده است، این روش بوسیله چهار سایت آموزشی، مورد آموزش قرار گرفته و پس از آن تمامی داده ها بوسیله مدل های بدست آمده، مدلسازی شده است. حاصل کار قرار گرفتن 2/95 درصد کانسارهای شناخته شده مس، در منطقه با پتانسیل مطلوب برای این فلز می باشد. دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65651120110121Analysis of wall closure rate of oil wells due to the creep phenomenon in salt formationsتحلیل نرخ همگرایی دیواره چاه های نفت در اثر پدیده خزش در سازندهای نمکی4650258FAاحسانزارعیانسعیدکریمی نسب0000-0001-5775-2383حسینجلالی فرJournal Article20100917Salt domes are one of the most important oil traps. More over salt minerals can be present in other oil traps. Drilling in salt formations can result in many problems such as stuck pipe of drilling strings and casings, closure of borehole’s wall and therefore bad cementing and casing failure. These problems occur as the result of creep phenomenon which is the time dependent deformation of salt under constant stress. The aim of this paper is to study the mechanical behavior of salt rock.Based on obtained results, appropriate drilling fluids, the time for running the casing in the borehole, and the collapse pressure on the casing can be determined. The effect of drilling fluid’s weight on reducing the rate of borehole’s wall closure is evaluated by FLAC codes. Considering that drilling of oil and gas wells is an expensive operation, optimization of the drilling fluid's weight can ensure oil well integrity.Heavier drilling fluids can reduce the rate of borehole’s wall closure and therefore the running of casing can be postponed. گنبدهای نمکی به عنوان یکی از مهمترین تلههای نفتی مطرح هستند. علاوه بر آن نمک در پوش سنگ دیگر انواع تلههای نفتی، میتواند حضور داشته باشد. حفاری در مقاطع نمکی با مشکلات زیادی همراه است. از مشکلات چالش برانگیزی که در عملیات حفاری این سازندها روی میدهد میتوان به گیرافتادن رشته حفاری، کاهش قطر چاه و در نتیجه سیمان کاری نامناسب، گیرافتادن و گسیختگی لوله جداری اشاره کرد. این مشکلات در اثر پدیده خزش، تغییر شکل وابسته به زمان تحت تنش ثابت، در نمک بوجود میآید. هدف از این مقاله معرفی خواص مکانیکی سنگ نمک است که براساس آن می توان سیال حفاری مناسب، زمان جداره گذاری و مقدار فشار مچالگی را که به لوله وارد می شود، تعیین کرد. با بهرهگیری از نرم افزار FLAC، به بررسی تاثیر وزن سیال حفاری در کاهش نرخ همگرایی دیواره چاه پرداخته شد. با توجه به اینکه برای حفاری و نگهداری چاههای نفت و گاز، هزینه های زیادی صرف می شود، بهینه سازی وزن سیال حفاری در افزایش عمر چاه از اهمیت زیادی برخوردار است. سیال حفاری سنگینتر، نرخ همگرایی چاه را کمتر کرده و فرصت زمانی بیشتری برای عملیات جداره گذاری چاه تامین مینماید.دانشگاه یزدروش های تحلیلی و عددی در مهندسی معدن2251-65651120110121Not Definedتعیین توزیع زمان ماند مواد در مدارهای آسیاکنی و فلوتاسیون با استفاده از نرمافزارهای صفحه گسترده5155259FAعلیرضافرمدمحسنیحیاییصمدبنیسیJournal Article20100917بررسی الگوی اختلاط و تعیین زمان ماند مواد در فرآیندهایی که در صنعت فرآوری مواد بکار گرفته میشوند، نقش مهمی در انتخاب تجهیزات، کنترل و بهینهسازی عملیات دارد. در این تحقیق از نرمافزار صفحه گسترده Microsoft Excel استفاده شد تا الگوی اختلاط در فرآیندهای فرآوری مواد بوسیله دو مدل Weller و N-Mixer مدلسازی شود. مدلسازی فرآیندهایی که در آنها بخشی از خروجی فرآیند به عنوان جریان برگشتی مجدداً به فرآیند باز میگردد تاحدی مشکل بوده و نیاز به محاسبات ویژهای دارد. دلیل این امر تغییر غلظت نشانه در ورودی مدار در طول زمان میباشد. در نرمافزار تهیه شده با محاسبه غلظت نشانه در جریان خروجی، تاثیر آن از ورودی ظرف حذف شده و الگوی اختلاط واقعی ظرف محاسبه گردید. در بررسی زمان ماند مواد در یک سلول در دو حالت مدار باز و مدار بسته برای دبی ورودی 10 لیتر بر دقیقه، متوسط زمان ماند برای دو حالت به ترتیب 7/3 و 6/3 دقیقه بدست آمد که نشان دهنده صحت محاسبات در نرمافزار برای مدارهای با جریان برگشتی بود.