ارزیابی ریسک خطر سقوط سنگ از دیواره‌های دولومیتی معدن گلبینی 7، مجموعه معادن بوکسیت جاجرم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافق، بافق، ایران

2 کارشناسی ارشد مهندس معدن، شرکت معدن زمین، معادن بوکسیت جاجرم

چکیده

شکل گسیختگی‏ها در شیب‌های سنگی به شرایط مقاومتی لایه‏ ها، شیب لایه‏ ها، جهت ‏داری ناپیوستگی‏ ها، شرایط ناپیوستگی‏ ها (پرشدگی، زبری، فاصله‏ داری و هوازدگی)، هندسه پله و شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد. شیب‏ ها را می ‏توان ازلحاظ ساختاری به دو دسته کلی همگن و ناهمگن تقسیم‏‌بندی کرد. در شیب ‏های همگن غالباً شکست‏‌های قاشقی رخ می‏ دهد و در شیب‏های ناهمگن معمولاً شکست به‌صورت صفحه‏ ای، گوه‏ ای، واژگونی یا ترکیبی از چند نوع شکست است. این مطالعه باهدف بررسی پایداری دیواره دولومیتی معدن گلبینی 7 انجام شد. دیواره کمر‏پایین این معدن به‌شدت گسل خورده است، امتداد عمده گسل‏ های معدن گلبینی 7 تقریباً عمود بر جهت لایه‏ بندی و جهت شیب عمده آنها به‌جز چند گسل معکوس امتدادی، خلاف جهت شیب لایه‏ بندی است و پتانسیل ریزش‌های واژگونی وجود دارد. یکی از روش‏های اساسی جهت تحلیل پایداری دیواره دولومیتی به‌خصوص در شیب‌های سنگی، روش ارزیابی خطر سقوط سنگ است. در این ارزیابی، با استفاده از روش مشاهده‌ای بلوک‌های ناپایدار تشخیص داده شده و ریسک خطر ناپایداری آنها در سه سطح کم، متوسط و زیاد ارزیابی شد. در بررسی انجام‌شده، دیواره دولومیتی به 13 زون مختلف تقسیم‌بندی و در هر زون، بلوک‌های مستعد ناپایداری مشخص شد. مجموع بلوک‌های ارزیابی‌شده، 46 مورد است. با توجه به نتایج، بلوک‌های مربوط به زون 8 دارای سطح خطر متوسط تا زیاد بوده و بلوک‌های مربوط به زون 13 تماماً دارای سطح خطر زیاد هستند. هیچ بلوکی در سطح خطر کم قرار ندارد و تنها 2 درصد بلوک‌های ارزیابی‌شده در سطح خطر کم تا متوسط هستند. 9 درصد در سطح خطر متوسط، 50 درصد در سطح خطر متوسط تا زیاد و 39 درصد در سطح خطر زیاد قرار دارند. فاصله سقوط از پای دیواره با روش ارزیابی خطر سقوط سنگ تعیین و نتایج آن با نتایج مدل‌سازی توسط نرم‌افزار Rocfall مقایسه شد و حداکثر اختلاف بین نتایج 25 درصد است. به همین دلیل این روش می‌تواند برای تعیین وضعیت خطر دیواره‌ها روش مناسبی بوده و در افزایش ایمنی محیط کار و نیروها در معدن مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Qualitative evolving rockfall hazard assessment for dolomite's highwalls in Golbini 7 Mine, Jajarm Bauxite mines complex

نویسندگان [English]

  • Hossein Ali Lazemi 1
  • Abolfazl Kahneh 2
1 Dept. of Mining Engineering, Bafgh Branch, Islamic Azad University, Bafgh, Iran
2 MSc. of Mining Engineer, Madanzamin Company, Jajarm Bauxite Mines
چکیده [English]

Summary
Shape of Rock failure depend on strength condition and dip of bedding planes, discontinuities direction, condition of discontinuities (filling, roughness, spacing and weathering), face geometry and area condition. Slopes can be divided into homogeneous and non-homogeneous based on rock structure. In the homogeneous slopes, failure is circular shape and in non-homogeneous slopes, failure is plane, wedge and toppling failure or combined failure. The aim of this study is slope stability analysis of the dolomite wall of Golbini 7 Mine. In these slopes, instability is of rockfall type that analyzed by qualitative rockfall hazard assessment method and RocFall software and the results were compared.
 
Introduction
Over the last three decades, several methods have been proposed to assess the rockfall hazard in the highways and mines. In open-pit mines, rockfalls threaten not only human lives, but also machinery and portal structures located at the toe of highwalls. Therefore, rockfalls are one of the major hazards in open-pit mines. Qualitative or quantitative procedures can be used to distinguish between hazard classes.
 
Methodology and Approaches
One of the basic methods for stability analysis of the dolomite wall, especially on rock slopes, is to assess the rockfall hazard. In this paper, a qualitative rockfall hazard assessment method, named qualitative Evolving Rockfall Hazard Assessment (ERHA) and RocFall software which is specifically developed for the assessment of rockfall hazards, is used. In this method, based on the visual monitoring system, unstable blocks are recognized and Rockfall hazard is evaluated. In the study, the dolomite wall Golbini 7 Mine was divided into 13 different zones and in each zone, blocks prone to instability were identified. The total number of the evaluated blocks is 46 cases. All blocks analyzed by qualitative rockfall hazard assessment method and RocFall software.
 
Results and Conclusions
The blocks related to zone 8 have a medium to high risk level and all blocks related to zone 13 have a high hazard level. No block is at the low hazard level. Only 2% of the assessed block are in the low to medium hazard level. 9% are in the medium hazard level, 50% are in the medium to high hazard level and 39% are in the high hazard level. The rockfall distance from the toe of the face determined by the evolving rockfall hazard assessment method and the results are compared with the modeling results by RocFall software. The maximum difference between the results is 25%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Failure
  • Dolomite walls
  • Rockfall hazard
  • Rock slopes
  • Hazard assessment

با بررسی‌های انجام‌شده در تحقیقات مختلف می‌توان گفت که عوامل مختلف ساختاری و غیر ساختاری در ناپایداری شیب‌های معادن نقش دارند و همواره در معدنکاری روباز سعی می‌شود که باطله کمتری از معادن استخراج شود و نسبت باطله برداری به حداقل برسد. در همین راستا می‌توان گفت که معدنکاری روباز با شیب پله‌های معدن مرتبط است. درصورتی‌که بتوان پله‌ها را با شیب حداکثری ایجاد کرد نسبت باطله برداری کاهش می‌یابد [1,2]. 

[1]     B. H. G. Brady, E. T. Brown, "Rock Mechanics for underground mining", KLUWER ACADEMIC PUBLISHERS, Third edition, 2004.
[2]     Duncan C. Wyllie, Christopher W. Mah, "Rock Slope Engineering ", Spon Press, First published, 1974.
[3]     Mohammed Mnzool Mohammed, "A Review on Slope Monitoring and Application Methods in Open Pit Mining Activities", International journal of scientific & technology research, Vol. 10, Issue 02, 2021.
[4]     A. Volkwein1, K. Schellenberg, V. Labiouse, F. Agliardi, F. Berger, F. Bourrier, L. K. A. Dorren, W. Gerber1, and M. Jaboyedoff, "Rockfall characterisation and structural protection – a review", Natural Hazards and Earth System Sciences, 2011.
[5]     S. zamani, M. Ghafuri, GH. Lashkaripur, "Rockfall mechanism, map of hazard zone and Necessary solutions in Yadak village", Journal of Engineering Geology,2011, (In Persian)
[6]     F. Ferrari, A. Giacomini, K. Thoeni, C. Lambert, "Qualitative evolving rockfall hazard assessment for highwalls", International Journal of Rock Mechanics & Mining Sciences, 2017. 
[7]     Neil Bar, Michael Kostadinovski, Michael Tucker, Glen Byng, Rully Rachmatullah, Arturo Maldonado, Markus Pötsch, Andreas Gaich, Alison McQuillan, Thamer Yacou, "Rapid and robust slope failure appraisal using aerial photogrammetry and 3D slope stability models", International Journal of Mining Science and Technology, 2020.
[8]     Lana Milene Sabino, "Numerical modeling of failure mechanisms in phyllite mine slopes in Brazil", International Journal of Mining Science and Technology, 2014.
[9]     Tatiana Barreto dos Santos, Milene Sabino Lana, Tiago Martins Pereira, Ismet Canbulat, "Quantitative hazard assessment system (Has-Q) for open pit mine slopes", International Journal of Mining Science and Technology, 2019.
[10]     Paolo Budetta,"Application of the Swiss Federal guidelines on rock fall hazard: a case study in the Cilento region (Southern Italy)", Landslides, 2011.