Document Type : Research Article
Authors
1 Dept. of Mining and Metallurgy, Urmia University of Technology, Iran
2 Dept. of Mining, Petroleum & Geophysics, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran
3 Dept. of Mining, Birjand University, Iran
4 Dept. of Mining, University of Tehran, Iran
5 Dept. of Mining and Metallurgy, Yazd University, Iran
Abstract
Keywords
Main Subjects
در رابطه با ارزیابی کیفیت سقف در معادن زغالی که به روش جبههکار طولانی استخراج میشوند، تحقیقات ارزندهای صورت گرفته است. دب، در قالب یک گزارش فنی به بررسی نرخ ریزش سقف در معادن زغالسنگ با استفاده از روشهای استدلال فازی پرداخت. وی با استفاده از روابط فازی ارائه شده، نرخ ریزش سقف معادن زغالسنگ را در پنج رده خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین و خیلی پایین طبقهبندی کرده است[1]. دوزگون و اینستین، به ارزیابی و مدیریت ریسکهای ناشی از ریزش سقف معادن زغالسنگ زیرزمینی پرداخته و با ارائه مدلی نشان دادهاند که برای هر معدن زیرزمینی با توجه به شرایط زمینشناسی و عملیاتی، لازم است که مدل محلی ارائه شود[2]. در پژوهشی دیگر، دوزگون، به تجزیه و تحلیل خطرات سقوط سقف پرداخته و برای معادن زیرزمینی حوضه زغالسنگ زنگولدک ارزیابی ریسک را انجام داده است. در این پژوهش، از روشهای غیرفازی استفاده شده است[3]. مارک و مولیندا، در تحقیق دیگری به طبقهبندی سقف معادن زغالسنگ با استفاده از دادههای تجربی پرداختند[4]. پالئی و داس، با تحلیل حساسیت ضریب ایمنی سیستم نگهداری به پیشبینی اثرات پارامترهای مؤثر بر ریزش سقف در معادن زغالسنگ زیرزمینی پرداختند و مشخص شد که عرض کارگاه، نخستین پارامتر مهم در کنترل ضریب ایمنی نگهداریها محسوب میشود[5]. فیلیپسن، به ارزیابی پارامترهایی نظیر بافت، کانیشناسی و مقاومت تکمحوری سنگ و اثرات آنها در ریزش سقف معدن زغالسنگ ناشی از تنشهای افقی پرداختند. تأثیر این عوامل در ریسکهای مرتبط با ریزش سقف معادن زغالی قابل توجه بوده و نیاز به محاسبات و تحلیلهای دقیقتری دارد[6]. مائیتی و خانزوده، به توسعه مدلی برای تحلیل ریسک نسبی ناشی از ریزش سقف و دیواره و سوانح معدنی که منجر به مرگ شدهاند، پرداخته و بهعنوان مطالعه موردی، معدنهای زغالسنگ زیرزمینی هند را بررسی کردند[7]. پالئی و داس در تحقیق دیگر خود، رهیافتی مبنی بر یک مدل رگرسیون برای پیشبینی ریسکهای ریزش سقف برای روش استخراج برد و پایه در معادن زغالسنگ ارائه کردند و بر اساس مطالعه این پژوهشگران مشخص شد که سقفهای بدون نگهداری، توأم با ریسکهای فراوانی هستند و با افزایش عمق کارگاهها، حوادث بزرگی رخ خواهد داد[8]. قاسمی و همکاران نیز ریسک ناشی از ریزش سقف در معادن زغالسنگ را مورد ارزیابی قرار دادهاند که به روش اتاق و پایه استخراج میشوند. آنها با استفاده از پارامترهای مختلف اثرگذار، به بررسی معادن زغالسنگ پهنه طبس، با استفاده از روشهای نیمهکمّی پرداختهاند[9]. در مطالعهای دیگر، وبنی و همکاران، با شناسایی کمّی پارامترهای مختلف و تحلیل منابع خطر با به کارگیری تئوری فازی، ریزش سقف در معدن زغالسنگ را مورد ارزیابی قرار دادند. بر اساس پژوهش آنها، مشخص شد که فضای بزرگ بدون نگهداری در معادن زیرزمینی ریسک بیشتری به همراه دارند[10]. رزنی و همکاران، یک سیستم استنتاج فازی (FIS) برای پیشبینی نرخ تخریب سقف در معادن زغالسنگ زیرزمینی ارائه کردند. مدلی که این پژوهشگران ارائه کردهاند، با بهرهگیری از روش خوشهبندی کاهشی برای تولید قوانین فازی بر اساس دادههای 109 معدن زغالسنگ در ایالات متحده آمریکا، عملکرد سقف را مورد بررسی قرار دادند. نتایج آنها نشان دهنده شباهت بسیار مدل ارائه شده با شرایط واقعی است[11]. قاسمی و عطایی در پژوهشی دیگر، کاربرد منطق فازی را در پیشبینی نرخ ریزش سقف معادن زغالسنگ ارائه کردهاند. آنها در مطالعه خود نشان دادهاند که مدل فازی ارائه شده، قابلیت پیشبینی نرخ ریزش سقف را دارد و با شرایط واقعی بسیار سازگار است[12]. همچنین اصولی و شفیعی، به بررسی خواص تودهسنگ سقفهای معادن زغالسنگ ایلینویز پرداختند و پارامترهای مهم مهندسی سنگ و اثرگذاری آنها بر ریزش سقف را مورد بررسی قرار دادند[13].