Document Type : Technical Note
Authors
Dept. of Mining, Petroleum & Geophysics, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran
Abstract
Keywords
Main Subjects
تخریب بلوکی واژهای عمومی است و به روش معدنکاری تودهای عمیق اشاره دارد که در آن استخراج ماده معدنی تا حد زیادی به عمل گرانش بستگی دارد[1]. روش تخریب بلوکی به دلیل هزینه پایین و ظرفیت تولید بالا، اکثرا در مورد تودههای معدنی بزرگ به کار میرود. در این روش به وسیله زیربرش، ناحیهای با ابعاد کافی برداشته میشود، به گونهای که توده بالایی به طور طبیعی تخریب شود. تخلیه مواد معدنی خرد شده از قسمت پایینی ستون معدنی سبب میشود که عمل تخریب به سمت بالا و تا زمانی که تمام توده بالای افق زیربرش خرد شود، ادامه یابد[2]. شکل 1 نمایی از این روش را نشان میدهد.
تخریب بلوکی کم هزینهترین روش استخراجی، به استثنای معدنکاری روباز یا بازیابی درجا، است. در این روش نرخ تولید به بیش از 72000 تن در روز میرسد[1].
روش معدنکاری تخریب بلوکی شامل چندین افق مختلف است. در حین آمادهسازی اولیه باید افقهای ترابری، تولید و زیربرش و همچنین نقاط تخلیه احداث شوند. پس از آمادهسازی اولیه، تضعیف مرزها و عملیات آتشباری زیربرش انجام میشود. نگهداری سنگ نیز با توجه به آنکه وزن زیادی را متحمل میشود، در روش تخریب بلوکی از اهمیت بالایی برخوردار است[1].
پایداری افق استخراج یکی از موضوعات اصلی مورد توجه در معدنکاری به روش تخریب بلوکی است. فاصله نسبتاً زیاد نقاط تخلیه از یکدیگر (10 تا 15 متر)، وجود واحدهای باربری LHD[i] (این واحدها برای انجام عملیات نیازمند تونلهای بزرگ هستند) و ایجاد سقف قوسی شکل[ii] ماده معدنی در نقاط تخلیه، موجب اعمال بار و تنش زیاد بر پایههای استخراج و راهروهای باربری میشود[4]. از طرفی، به دلیل اینکه این پایهها و راهروهای باربری باید تا انتهای عمر معدن و پایان عملیات معدنکاری پایدار بمانند، بررسی پایداری و تعیین تنشهای القا شده در آنها امری ضروری است.
استرهایزن[4] با استفاده از روش المان مرزی (BEM) مطالعهای را با هدف بررسی تاثیر پایههای فرعی[iii] بر پایداری افق استخراجی و تعیین امکان انتقال تنشهای افقی از طریق این پایهها، انجام داد. مدلسازیهای وی نشان داد که تنشهای موجود در اطراف یک توده تخریبی کمتر از تنشهای ناحیهای است. همچنین وی نشان داد پایههای فرعی تاثیر زیادی بر پایداری دارند.
در مطالعهای دیگر، ترومن و همکاران[5] مقدار تنشهای القا شده در مرزهای افق تولید و تونلهای افق زیربرش را برای شرایط مختلف تنشهای برجا و الگوهای متفاوت زیربرش با استفاده از مدلسازی عددی با نرمافزار FLAC3Dمورد بررسی قرار دادند. مطالعه آنها شامل یک تحلیل پارامتری به منظور بررسی تاثیر توالی زیربرشها، رژیم تنشهای برجا، فاصله جدایش بین افقهای زیربرش و تولید، شعاع هیدرولیکی و عمق زیر سطح زمین بر تنشهای افق تولید بود.