Document Type : Research Article
Authors
1 1- Dept. of Mining, Shahid Bahonar University of Kerman, Iran
2 Dept. of Civil, Shahid Bahonar University of Kerman, Iran
Abstract
Keywords
Main Subjects
تعیین ضریب عکسالعمل بستر (Ks) در طراحی سازهها از جمله مسائل مهمی بوده که از قرن نوزدهم توجه مهندسان ژئوتکنیک را به خود جلب نموده و بنا به اهمیت آن، پژوهشگران روابط همبستگی متعددی ارائه کردهاند. از طرفی به واسطه ماهیت غیر همگن خاک و عدم قطعیت در محاسبه این ضریب در طراحی پیها، اتکا به تنها یک عدد به عنوان ضریب عکسالعمل بستر منطقی به نظر نمیرسد. بر همین اساس استفاده از روشهای ارزیابی قابلیت اعتماد که در مهندسی ژئوتکنیک جایگاه ویژهای پیدا نموده است، مورد توجه قرارگرفته است. به دلیل چند فازی بودن و همچنین وجود متغیرهای ژئوتکنیکی وابسته به هم در خاک، برآورد واقعی و دقیق این پارامتر کار دشواری است.
مقدار Ks یکی از پارامترهای وابسته به ویژگیهای الاستیک خاک که در محاسبه ظرفیت باربری و تخمین نشست پیهای مستقر بر خاک یا سنگ مورد استفاده قرار میگیرد. این ضریب به طور متداول با استفاده از آزمایش بارگذاری صحرایی در محل اجرای پی به دست میآید. از اینرو اثر محیط خاک با سیستم سادهتری که در مسائل مربوط به اندرکنش خاک- سازه مدل میشود، جایگزین میگردد]1[. محققین تا کنون ضریب عکس العمل بستر را با استفاده از روابط همبستگی بین نتایج آزمایش سه محوری، CBR، تحکیم و رابطههای تئوریک و تجربی ارائه نمایند]2[. بدیهی است آزمایشهای صحرایی میتوانند به نتایج دقیقتری منتهی شوند. اما این نوع آزمایشها هزینه بیشتری داشته و زمانبر هم هستند و در بسیاری موارد انجام آنها مشکل و بعضاً با توجه به شرایط محل مورد مطالعه غیرممکن میباشند. در همین راستا پژوهشگران سعی نمودهاند با مقایسه نتایج آزمایشهای صحرایی در محل و نتایج آزمایشهای آزمایشگاهی بر روی نمونههای در مقیاس کوچک، رابطهای برقرار نمایند. در این پژوهش جهت نیل به اهداف تعریفشده از لحاظ آماری، استفاده از نتایج آزمایش سه محوری به جای بارگذاری صفحهای پیشنهاد و مورد بررسی قرارگرفت. خاک موجود در طبیعت به ندرت همگن، ایزوتروپیک (همسانگرد) است. همچنین رفتار خاک تحت بارهای مختلف از بخش الاستیک عبور کرده و عمدتا رفتار الاستوپلاستیک از خود بروز میدهد. لذا روابط و نمودارهای همبستگی برای تخمین پارامترها و ویژگیهای خاک در قضاوت مهندسی باید به کار گرفته شود ]3[.