Document Type : Research Article
Authors
Dept. of Engineering, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
Abstract
Keywords
Main Subjects
هدف از برنامهریزی تولید در معادن روباز تعریف یک محدوده مناسب برای پیت نهایی، تعیین عمر بهینه معدن و تعیین بیشینه ارزش اقتصادی برای مدل بلوکی با توجه به برخی از محدودیتهای فنی، اقتصادی و عملیاتی است. ورودیهای اصلی در این فرآیند مجموعهای از بلوکها با ارزش خالص اقتصادی به نمایندگی از سایر بلوکها است. که ارزش اقتصادی بلوک با استفاده از معادلاتی که وابسته به پارامترهای اقتصادی و زمینشناسی است انجام میگیرد[1].
برنامهریزی تولید در معادن دوعنصره نسبت به معادن تک عنصره، از پیچیدگیهای بیشتری برخوردار است، چرا که در این معادن پارامترهای زمینشناسی و اقتصادی دو ماده معدنی در ارزش اقتصادی بلوک تاثیرگذار بوده و نسبت ترکیب آنها در انجام برنامهریزی تولید از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در برنامهریزی تولید، عدم قطعیتهای موجود در مسئله مورد مطالعه است که صرفنظر کردن از تاثیر آنها در برنامهریزی تولید و طراحی معدن، موجب دور شدن از یک طرح واقعی و بهینه خواهد شد. منابع عدم قطعیتهای مرتبط با معدنکاری را میتوان در سه گروه اصلی زمینشناسی، مهندسی و اقتصادی تقسیمبندی نمود. عدمقطعیتهای زمینشناسی ناشی از عدم شناخت کافی از تغییرات بر جای عیار و توزیع عیار در ذخیره است[2]. به عبارتی عیار هر نقطه از ذخیره به درستی تخمین زده نمیشود. تا کنون در این زمینه مطالعات زیادی با استفاده از رویکردهای مختلفی از قبیل مدلسازی ریاضی و الگوریتمهای ابتکاری و فراابتکاری ارائه شده است[3-8]. عدمقطعیتهای مهندسی تابع شرایط هر معدن است و شامل عدم قطعیت شیب، تکنولوژی استخراج و بهرهوری و ... است[2].
عدمقطعیت اقتصادی نیز شامل عدم قطعیت پارامترهای اقتصادی از جمله هزینههای عملیاتی، قیمت محصول و نرخ بازیابی و غیره است. ارزش اقتصادی بلوکها متاثر از عدمقطعیت پارامترهای مذکور است و تخمین ارزش برای هر بلوک بدون در نظر گرفتن این عدمقطعیتها منجر به حصول نتایج نادرست میگردد. عدمقطعیتهای اقتصادی یکی از مهمترین منابع عدمقطعیت در پروژههای معدنی است و میتوان گفت عدمقطعیت قیمت یکی از شاخصترین نمونههای عدمقطعیت اقتصادی است. محققان زیادی به بررسی نقش عدم قطعیتهای اقتصادی بر فرایند ارزیابی پروژههای معدنی پرداختهاند[9-16]. از جمله محققان داخل کشور که در این موضوع سابقه تحقیق دارند نیز میتوان به دهقانی و همکاران و اکبری و همکاران اشاره نمود[17-19].
طبق مطالعات گذشته، بیشتر تحقیقهای انجام شده در ذخایر تک عنصره بوده و کمتر به بررسی نقش عدمقطعیت پارامترهای اقتصادی در ذخایر دو عنصره پرداخته شده است. در مقاله حاضر سعی شده است تا به بررسی نقش عدمقطعیت قیمت عناصر در ارزیابی ذخایر دو عنصره پرداخته شود.