ارائه رویکردی جهت ارزیابی ریسک در معادن روباز با استفاده از روش FAHP و Fuzzy TOPSIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

معدنکاری به دلیل ویژگی‌های خاص خود از جمله صنایع پر‌مخاطره بوده و ارزیابی ریسک یکی از مهم‌ترین مراحل مدیریت پروژه محسوب می‌شود. هدف از این تحقیق ارائه رویکردی جهت شناسایی و رتبه‌بندی ریسک‌ها در معادن روباز است. رتبه‌بندی یک مسئله تصمیم‌گیری چند شاخصه است. به منظور شناسایی ریسک‌ها از روش ساختار شکست ریسک و جهت رتبه‌بندی از روش Fuzzy TOPSISاستفاده شده است. در این راستا ابتدا ساختار جامعی از ریسک‌ها در معادن روباز در قالب 20 سطح اصلی و 117 زیر سطح تهیه شده است. سپس شاخص‌های متعددی شامل احتمال وقوع، اثر بر اهداف پروژه (زمان، هزینه، کیفیت و محدوده)، مدیریت‌پذیری، تناوب تکرار، میزان کشف، نزدیکی وقوع و سطح اطمینان ریسک جهت رتبه‌بندی عوامل ریسک تعیین گردید. از این رویکرد جهت ارزیابی ریسک معدن طلای زرشوران به عنوان بزرگ‌ترین معدن طلای کشور استفاده گردید. در این معدن ریسک‌های بازار، ژئوتکنیکی، اقتصادی و سیاسی به ترتیب به عنوان مهم‌ترین ریسک‌ها شناسایی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Approach for Risk Assessment in Open Pit Mines Using FAHP & Fuzzy TOPSIS Methods

نویسندگان [English]

  • Ahmadreza Sayadi
  • Masoud Monjezi
  • Mohammadreza Sharifi
Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Mining due to its specific characteristic is considered as a hazardous industry. Risk assessment is one of the most important project management procedures. The aim of this research is to present an approach for identification and ranking risks in the open pit mines. Ranking is a multi-attribute decision making. In order to identify the risks, risk breakdown structure method and ranking risks by Fuzzy TOPSIS method is implemented. First a comprehensive structure of risks in open pit mines in the frame work of 20 main levels and 117 sublevels is designed. Then different indices such as “probability”, “impact on project objectives (time, cost, quality and performance)’’, “manageability”, “continually repeating”, “exposure”, “proximity”, “ confidence level” for ranking of risk issues are determined. This approach is applied for risk assessment of Zarshuran Gold Mine as one of the biggest goldmines in Iran. In this mine, marketing, geotechnical, economic and political risks have been identified as the most significant risks, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Open pit mines
  • Risk assessment
  • risk breakdown structure (RBS)
  • multi attribute decision making
[1] PMI; 2004; “Project management body of knowledge”, Project management institute.
[2] OSPMI; 2007; “Project risk management handbook”, Second Edition, Office of project management process improvement.
[3] PMBOK; 2004; “A Guide to project management body of knowledge”, Project management institute.
[4] Steffen, O.K.H; 2007; “Mine planning – its relationship to risk management”, ACG newsletter, Vol. 29, pp. 1-6.
[5] Joy, J; 2004; “Occupational safety risk management in Australian mining”, Occupational medicine, Vol. 54, No. 5, PP. 311–315.
[6] Arendsb, G; et al.; 2004; “Risk budget management in progressing underground works”, Tunnelling and Underground Space Technology, vol. 19, Issue 1, pp. 29–33.
[7] Duzgun, H.S.B; Einstein, HH; 2004; “Assessment and management of roof fall risks in underground coal mines”, Safety Science, vol. 42, Issue 1, PP. 23-41.
[8] Heuberger, R; 2005; “Risk analysis in the mining industry”, The Journal of South African Institute of Mining and Metallurgy, PP. 75-80.
[9] Soons, C.J; Bosch, J.W; Arends, G; Gelder, P.H.A.J.M; 2006; “Framework of a quantitative risk analysis for the fire safety in metro systems”, Tunneling and Underground Space Technology, Vol. 21, Issue 3-4, pp. 6.
[10] Reilly, J.J; 2006; “Cost Estimating, Probable Cost, Risk Identification and Risk Management for Infrastructure Projects”, Proceedings American Public Transportation (APTA) Conference.
[11] Reilly, J.J; Parker, H.W; 2007; “Benefits and Life-Cycle Costs of Underground Projects”, Proceedings, AITES-ITA World Tunnel Congress, Prague, Vol. 1, pp.679–684.
[12] Parker, H.W; Reilly, J; 2008; “Risk and Life Cycle Costs and Benefits for Underground Projects”, Proceedings, North American Tunneling Conference, San Francisco, SME, Denver.
[13] Evans, R; Brereton, D; Joy, J; 2007; “Risk assessment as a tool to explore sustainable development issues: lessons from the Australian coal industry”, Int. J. Risk Assessment and Management, Vol. 7, No. 5, pp. 607-619.
[14] Wang, L.G; Miao, X.X; Dong, X; Wu, Y; 2008; “Application of quantification theory in risk assessment of mine flooding”, Journal of China University of Mining and Technology, Vol.18, Issue 1 , pp. 38-41.
[15] Fuentes, J.E; George, T; Whittikar, J; 2009; “Measuring and mitigating risk in mining operations”, III International Conference on Mining Innovation, 2-9.
[16] Ataee-pour, M; Dehghani, H; 2010; “The Effect of Risk in Mine Planning State”, 20 Iranian Global Congress on Mining.
]17[ صیادی، احمد رضا؛ حیاتی، محمد؛ آذر، عادل؛ (1390)؛ “ارزیابی و رتبه بندی ریسک در پروژه­های تونل­سازی با استفاده از روش تخصیص خطی”، مجله بین­المللی علوم مهندسی، جلد 22، شماره 1، صفحه 38-28.
]18[صیادی، احمد رضا؛ منجزی، مسعود؛ (1390)؛ “ارزیابی، رتبه بندی و خوشه بندی ریسک در عملیات تونل­سازی با استفاده از روش ELECTER”، مجله مهندسی معدن، جلد 22، شماره 11، صفحه 69-57.
]19[صیادی، احمد رضا؛ منجزی، مسعود؛ حیاتی، محمد؛ (1390)؛ “مدیریت ساخت تونل با استفاده از روش تکنیک­های MADM”، مجله مدیریت صنعتی دانشگاه تهران، دوره سوم شماره 7، صفحه 116-99.
[20] Sayadi, A.R;  Monjezi, M;  Hayati, M; 2011; “Landslide Risk Assessment Using Fuzzy Topsiss Method”, Indian Landslide, Vol.1, No.4, pp.35-38.
]21[صیادی، احمد رضا؛ منجزی، مسعود؛ وحیدی، مهدی؛ (1386)؛ ارزیابی اقتصادی و تحلیل ریسک معدن مس سونگون، نشریه علمی پژوهشی مهندسی معدن، دوره دوم، شماره سوم، صفحه 39-21.
[22] Sayadi, A.R; Monjezi, M; Vahidi, M; 2006; “Sensitivity and risk analysis of critical technico-economical variables of sungun copper mine”, Journal of mines, metals & fuels, Vol.55, No. 1-2, pp.11-18.
[23] Chapman, C.B; Ward, S.C; 2003; “Project Risk Management: Processes, Techniques and Insights”, Second edition, John Wiley, Chichester, UK.
[24] Pipattanapiwong, J; 2004; “Development of Multi-party Risk and Uncertainty Management Process for an Infrastructure Project”, PhD Thesis, Kochi University of Technology.
[25] Larry, E.S; Jesse, R.R; Thompson, R.L; Iacovou, C.L; 2003; “Determining attribute weights using mathematical programming”, Omega: The International Journal of Management Science, Vol. 31,No.6, pp. 423–437.
[26] Pimerol, J.C; Romero, S.B; 2000; “Multi criteria decision in management: principles and practice”, Kluwer Academic Publisher.
]27[ اطمینانی مقدم، فرنوش؛ (1384)؛ “بررسی تحلیلی شناسایی ریسک­های معمول در پروژه های ساختمانی”، دومین کنفرانس بین­المللی مدیریت پروژه، تهران.
[29] Hillson, D. A., 2002; “Using the Risk Breakdown Structure (RBS) to Understand Risks”, Proceedings of the 33rd Annual Project Management Institute Seminars & Symposium, San Antonio, USA.
  [30] Chinbat, U; Takakuwa, S; 2009; “Using simulation analysis for mining project risk management”, proceedings of the 2009 winter simulation conference, pp. 2612-2623.
[31] McDermott, R. E; Mikulak, R.J; Beauregard, M.R; 1996; “The basics of FMEA”, Second edition, Quality Resources, New York.
]32[قدسی پور، سید حسن؛ (1381)؛ مباحثی در تصمیم گیری چند معیاره ، انتشارات دانشگاه امیر کبیر، تهران، چاپ سوم.
[33] Saaty T; Alexander J; 1981; “Thinking with models: Mathematical models in the physical, biological, and social sciences”, Pergamon Press, Oxford and New York.
]34[ اصغرپور، محمدجواد؛ (1390)؛ تصمیم‌گیری­های چند‌معیاره، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ نهم.
]35[ عطایی، محمد؛ (1389)؛ تصمیم گیری چند  معیاره فازی، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود؛ تهران، چاپ اول.
]36[ آذر، عادل؛ رجب زاده، علی؛ (1387)؛ تصمیم‌گیری کاربردی (رویکرد MADM) ، نشر نگاه دانش؛ تهران، چاپ 3.
]37[ سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران؛ (1385)؛ گزارش امکان­سنجی معدن طلای زرشوران.